Voor wie dacht – The sky is the limit – is het nu wel duidelijk dat we niet de hele wereld naar onze hand kunnen zetten. Kijk maar naar de tsunami-achtige gevolgen van deze pandemie. We kunnen dan wel vrolijk een T-rex van 20 meteruit een 3D printer jassen, of ons door een robot laten opereren, maar tegen corona viel niets te beginnen. Wereldwijd ligt ons aller leven overhoop, terwijl we voorlopig niet weten waar de pandemie eindigt. Allemaal kennen we weldirect of indirect slachtoffers, die overleden of het virus hevig te pakken kregen. Sociaal zijn we, voor je het weet, alweer een jaar met handen en voeten gebonden. Je kunt nu zien wie als ondernemers de echte overlevers zijn, met als bijzonder voorbeeld cabaretier Youp van ’t Hek. Hij wil zijn Oudejaarsconference in een kerk houden, omdat die met 30 man in een zaaltje volgens hem niet werkt. Hij heeft minstens 250 man publiek nodig om voldoende keuze te hebben wie hij op de hak gaat nemen. En een kerk mag immers propvol mensen, terwijl bijvoorbeeld de bibliothekenwekenlang gesloten moesten blijven. Ik had echter alleen wel verwacht dat onze Youp dan voor een moskee zou opteren.
Nu ik het toch over religieuze instellingen heb, probeer ik naar de hopelijk positieve gevolgen van corona te kijken. We zijn per slot met onze neus op de feiten gedrukt. Immers, door meegemaakt te hebben dat iemands of jouw eigen familielid helemaal alleen, dus zonder geliefden om zich heen, moest overlijden, zien we de realiteit wel onder ogen. Dit kan een God, Allah of Boeddha toch nooit zo bedoeld hebben? Het is mooi om vertrouwen te hebben in een religie of levensstroming. Maar het lijkt me toch te ver gaan dat we het lijden van de mensen die nu getroffen zijn, als opgelegde straf van een opperwezen dienen te beschouwen.
Vergeef me mijn stichtelijke overwegingen dezer dagen, maar ik geloof meer in de mens zelf. Iedereen vraagt zich toch weleens af hoe en waarom we hier op aarde zijn? Ik ga ervan uit dat we geboren worden met constructieve en destructieve eigenschappen. Daarbij geloof ik er heilig in dat we in ieder geval dat constructieve samen moeten nastreven. Het gaat er niet om wat je hebt, maar wie je bent, wil je ook in jezelf kunnen geloven. Rutger Bregman gaf vorig jaar een boek uit met de titel: De meeste mensen deugen. Ik heb de 500 pagina’s in één keer uitgelezen, vond behoorlijk wat overwegingen waar ik het mee eens ben, maar ook genoeg wat ik niet onderschrijf. Zo voert Bregman als bewijs op dat er bij de meeste mensen empathie aanwezig is. Vertaald betekent dat woord: de kundigheid om je in te leven in de gevoelens van anderen. Hij vindt dat een positieve eigenschap, maar vergeet dat deze eigenschap ook vaak verkeerd wordt gebruikt. Wanneer je oorlog voert, misbruik je toch echt bewust de zwakten van de tegenstander? Maar ook bij het zakendoen ga je geen cadeautjes weggeven, wanneer je aanvoelt dat jouw opponent genoegen zal nemen met jouw condities. Naar mijn idee worden de meeste mensen niet met kwade
bedoelingen geboren.
Helaas kan iemand echter wel al tijdens de prille jeugd, ofwel de inprentingsperiode met valse ideologieën geïndoctrineerd zijn. Kijk maar naar de wereld om ons heen. Alles wat orthodox is, werd er meestal ingeramd, zonder ruimte voor ontvankelijkheid ten aanzien van de andersdenkende medemens. Dichterbij begrijpt de burgemeester van Leiden het ook niet, door 70-plussers geen voorzitter of lid meer van een stembureau te laten zijn. Waarschijnlijk was hij even vergeten over zo’n 5 jaar zelf die leeftijd te hebben bereikt. Eerder geloof ik echter gelukkig dat er bij de meeste mensen van oorsprong compassie aanwezig is, wat staat voor medeleven en getuigt van liefde betonen. Het afgelopen jaar hebben wij kunnen ervaren hoe beperkt we eigenlijk zijn, als het er echt om gaat. Dat maakt ons hopelijk bewuster en dankbaarder voor wat we met elkaar hebben en ook in het nieuwe jaar voor elkaar kunnen betekenen. Gezondheid en dus ook tijdig een goed vaccin is wat ik jullie allen daarbij toewens.
Menno Smitsloo
Reacties: [email protected]
Twitter: @mennosmitsloo.com
