Ik wilde het systeem van Artificial Intelligence (AI) zichzelf eens laten testen, dus gaf de volgende opdracht aan ChatGPT: Schrijf een column in zo’n 700 woorden over de onmacht van ChatGPT met betrekking tot vaardigheid, onthouden, emotie, oriëntatie, intuïtie, hoofdrekenen, schrijfvaardigheden, originaliteit, etc., met als resultaat:
ChatGPT, een van de meest geavanceerde AI-modellen van deze tijd, is ongetwijfeld indrukwekkend. Het kan vloeiend converseren, informatie verstrekken en zelfs teksten genereren die bijna niet te onderscheiden zijn van door mensen geschreven stukken. Maar ondanks deze prestaties, is er één cruciale factor waarin ChatGPT nog altijd tekortschiet: de menselijke eigenschap van de vaardigheid onthouden. Dit onvermogen raakt aan veel aspecten van menselijke cognitie, zoals emotie, oriëntatie, intuïtie, hoofdrekenen, schrijfvaardigheden en originaliteit. Emotie is een terrein waarop ChatGPT nog veel moet leren. Het kan geen empathie voelen, mededogen tonen of zelfs maar een oprecht begrip van menselijke gevoelens weergeven. Dit gebrek aan emotionele diepgang is een van de redenen waarom ChatGPT op het gebied van emotionele ondersteuning niet te vertrouwen is. Een computerprogramma kan geen troost bieden zoals een vriend dat kan, omdat het geen gevoelens heeft om te delen. Oriëntatie is een andere menselijke vaardigheid die ChatGPT ontbeert. Mensen hebben een ingebouwde navigatietoolkit die hen helpt de weg te vinden, zowel in fysieke als abstracte zin. We begrijpen onze locatie in de wereld, weten hoe we moeten terugkeren naar een eerder bezochte plaats en kunnen ons aanpassen aan veranderingen in onze omgeving. ChatGPT daarentegen is volledig afhankelijk van de gegevens die het heeft opgeslagen en heeft geen fysiek bewustzijn of vermogen om zichzelf te oriënteren. Het kan je misschien vertellen hoe je van punt A naar punt B moet komen, maar het heeft geen enkel gevoel van richting of plaats.
Intuïtie is een andere eigenschap die ons mensen onderscheidt. Het vermogen om intuïtief te begrijpen, om te “weten” zonder logische redenering, is iets wat ChatGPT simpelweg niet kan evenaren. Het model werkt op basis van patronen en gegevens, maar het kan geen aha-momenten hebben, geen plotselinge ingevingen die ons helpen problemen op te lossen of beslissingen te nemen. Het mist dat ongrijpbare gevoel dat intuïtie met zich meebrengt, en dat maakt een wereld van verschil in menselijke besluitvorming en creativiteit. Hoofdrekenen, een vaardigheid die velen van ons in de schoolbanken hebben ontwikkeld, is iets waar ChatGPT weliswaar goed in is, maar het model is beperkt tot de snelheid en nauwkeurigheid van zijn berekeningen. Mensen daarentegen kunnen niet alleen snel rekenen, maar ook schatten, redeneren en fouten corrigeren terwijl ze bezig zijn. ChatGPT zal nooit een wiskundige genie zijn dat complexe problemen met speels gemak oplost en tegelijkertijd begrijpt waarom de oplossing juist is. Het mist de diepgang van menselijke wiskundige vaardigheden. Schrijfvaardigheden zijn niet synoniem met menselijke schrijfkunst. Het model kan grammaticaal correcte en coherente teksten genereren, maar het mist de creativiteit, de stijl, het vermogen en de diepte van betekenis die menselijke schrijvers kunnen bieden. ChatGPT kan geen meesterwerk zoals de “Odyssee” van Homerus schrijven, omdat het geen diepgaande culturele, historische en emotionele context kan begrijpen en integreren in zijn werk. Originaliteit, een van de meest waardevolle aspecten van menselijke creativiteit, blijft een uitdaging voor ChatGPT. Hoewel het model in staat is om teksten te genereren die voor velen overtuigend kunnen lijken, is het beperkt door de gegevens waarop het is getraind. Het kan alleen herkauwen wat het heeft geleerd en heeft geen vermogen tot pure originaliteit. Mensen kunnen nieuwe ideeën, kunstwerken, muziek en uitvindingen creëren die de grenzen van de verbeelding overschrijden.
Kortom, mijn conclusie is dat we voorzichtig moeten zijn AI te gebruiken in posities waar menselijke vaardigheden en inzicht nodig zijn. Communiceren met een computer (een chatbot) kan nuttig zijn voor klantenservice, maar het kan nooit empathie vervangen. Een GPS kan ons de weg wijzen, maar zonder gevoel voor oriëntatie of avontuur. Het AI-model kan tekst genereren, maar mist persoonlijkheid. De onmacht van ChatGPT toont aan dat menselijke vaardigheden en eigenschappen gelukkig voorlopig nog van onschatbare waarde zijn.
Menno Smitsloo
Reacties via [email protected]
Op X te volgen met @mennosmitsloo
