Legal & Finance

Voorzichtige koers in zwaar weer!

Redactie 24 juni 2022 4 minuten leestijd

Veel ondernemers hebben tijdens corona gebruik gemaakt van de mogelijkheid tot belastinguitstel. De fiscus heeft ondernemers onlangs per brief geïnformeerd over de bedragen die nog openstaan; in totaal bijna 20 miljard euro. Zij geeft vijf jaar de tijd om alsnog de uitgestelde belastingen te betalen, vanaf 1 oktober 2022.

Naast de uitgestelde belastingen moet vaak ook nog een deel van de coronasteun terugbetaald worden, moeten nieuwe belastingen afgedragen worden én drukken de energieprijzen enorm op de financiële huishouding. Media hebben het al over de ‘schuldenpandemie’. (Ter illustratie: een ondernemer wees mij laatst op zijn gasrekening; nu € 20.000,-, tegenover € 4.000,- per maand in normale tijden. 30-40% van zijn maandelijkse omzet gaat nu naar gas.)

Ondernemers met openstaande verplichtingen zullen regelmatig afwegen wat zij zullen (of kunnen) betalen en wat (nog even) niet. Het is logisch dat soms voorrang wordt gegeven aan een betaling, omwille van behoud van een goede klantrelatie of om van druk van een crediteur af te zijn. Maar wees voorzichtig; voorrang verlenen betekent namelijk benadeling, wanneer andere crediteuren onbetaald blijven. Ons hoogste rechtsorgaan heeft hierover een aantal vuistregels geformuleerd.

Hoofdregel is dat het een bestuurder van een vennootschap in beginsel vrij staat om op grond van een eigen afweging te bepalen welke schuldeisers zullen worden voldaan. Ook in zwaar weer staat de betalingsautonomie van de bestuurder in principe voorop. De vrijheid om schuldeisers ongelijk te behandelen wordt echter in een aantal situaties beperkt(er).

De Hoge Raad heeft bepaald dat het niet is toegestaan om zelf te besluiten belastingschulden niet, of niet bij voorrang te betalen, terwijl de bestuurder bekend is of redelijkerwijze bekend moet zijn met het gevolg dat de belastingschulden op een later tijdstip niet meer betaald zullen worden. Óók niet als een grote financier (zoals de bank) voorrang eist en dreigt met stopzetten van de bedrijfsfinanciering. De bestuurder zal in dat geval -op zijn minst- in gesprek moeten met de fiscus, over het niet (met voorrang) betalen van de belastingschulden.

Daarnaast is het niet toegestaan om schuldeisers die zijn gelieerd aan de vennootschap (moeder-, dochter- of zusterondernemingen) óf schuldeisers waarbij de bestuurder een persoonlijk belang heeft, met voorrang te betalen op andere schuldeisers, vanaf het moment dat is besloten de activiteiten van de vennootschap te beëindigingen en er onvoldoende middelen zijn om alle rekeningen te betalen.

Tenslotte moet er uiterst bedachtzaam worden gehandeld indien een faillissement onafwendbaar lijkt. Selectieve betaling is in theorie nog mogelijk, maar bijzondere omstandigheden moeten dit rechtvaardigen. Bijvoorbeeld dat juist door de selectieve betaling de (overige) beschikbare activa wordt beschermd, waardoor alle crediteuren uiteindelijk baat hebben bij de selectieve betaling. Let op, want bij onzorgvuldig handelen ligt persoonlijke aansprakelijkheid van de bestuurder op de loer.

Na de coronacrisis staat veel ondernemers opnieuw een grote opgave te wachten: aanzienlijke betalingsverplichtingen. Bij de afweging welke rekening wel of niet te betalen wordt van de ondernemer verwacht dat hij in de toekomst kijkt en redelijk blijft handelen. Mijn advies is om vroegtijdig in contact te treden met eventuele schuldeisers, met name de fiscus vanwege haar bijzondere positie. Initiatief nemen heeft een tweeledig doel: 1. het oprekken van de betalingstermijn en 2. het inperken van de persoonlijke aansprakelijkheid, voor het geval de schuldeiser later toch niet (volledig) wordt betaald.

Uw accountant kan u helpen bovengenoemde afwegingen te maken en de koers uit te stippelen in zwaar weer.

PIRMIN VAN DIJK
Jurist ondernemingsrecht
ABIN Accountants en Adviseurs
www.abin.nl