Macht is natuurlijk een breed begrip. Maar wanneer een kunstenaar iets creëert wat iemand emotioneel raakt, dan heeft er een stuk beïnvloeding plaatsgevonden. Of dat nu in positieve of negatieve zin is. Ga jezelf maar na, een muziekstuk of beeldende kunst kan een bepaalde indruk opwekken en al naar gelang je het vaker hoort of ziet, uiteindelijk blijvend mooi of lelijk worden bevonden.
Een gevoel dat daarna zelden meer wijzigt. Dit kan dus gezien worden als dat de kunstenaar grip heeft op de geest van de observeerder. Hij heeft hierbij geen woorden nodig. Puur zijn werk brengt de extase of ergernis bij ons teweeg, of we dit nu willen of niet. Bijna een lichte vorm van hypnose dus. Voor een deel beoordelen we daarbij de kleren van de keizer, aangezien we bij veel kunst niet makkelijk meer objectief kunnen zijn, wanneer deze al door velen voor ons uit wordt geroemd of verafschuwd. De ervaring ervan werkt voor zowel de artiest als het publiek therapeutisch. Kunst geeft meestal een tijdsbeeld weer, zoals impressionisme, expressionisme, surrealisme, naïeve kunst, kubisme, popart of zoals in de muziekstromingen van Barok tot blues, soul, jazz of pop. Je hoeft gelukkig geen kenner te zijn om ervan te kunnen genieten. Het is dan ook belangrijk dat wat door de kunstenaars is geschapen niet verloren gaat en behouden blijft als toonbeeld van perioden en om vernieuwend op voort te borduren door opvolgende collega’s.
De Stichting De Leidsche Mondialen is een genootschap van beeldende kunstenaars uit Leiden en omgeving, in 2008 opgericht door Dick Bakhuizen van den Brink. Zij werd speciaal door hem in het leven geroepen om al ruim voor het overlijden van de leden – want ze leven allemaal gezond en worden dus oud – geregeld te hebben dat en hoe hun beeldende kunst geborgd wordt voor het nageslacht. Bij muziek is dat niet nodig, gezien de vele digitale vastleggingen. Heel mooi dat Dick hiertoe kwam door het overlijden van twee collega-kunstenaars. Er is en wordt naartoe gewerkt dat hun werken, maar ook die van de huidige en toekomstige Mondialen, niet vernietigd mogen worden of in een oncontroleerbaar circuit verdwijnen. Dick had zelf ook weleens een gezondheidsprobleem maar hoopt door deze voorzorgen mogelijk het eeuwige leven te hebben, wat ik hem toewens. Hij is zelf fysiek ook een kunstwerk met zijn markante kop en lange baard. Velen kennen zijn verschijning op de fiets door de stad. Ik kan ervan getuigen dat zijn Mondialen kwaliteit in huis hebben. Ik hoop dan ook het gemiddelde niveau daarvan niet als nog maar pril lid omlaag te hebben gebracht. Gelukkig is iedereen vrij ergens van te houden of niet. Mijn voorbeelden bij De Mondialen zijn echter niet mis. Ze hebben veel kwaliteit in huis. Van onze eigen Vermeers, Monets, Picasso’s of Anton Piecks tot Carel Willinks en Andy Warhols. Van fijnschilderen tot noeste werken in impasto, zoals olieverf met het mes aanbrengen heet. En dan heb ik het nog niet over de sculpturen in diverse materiaalsoorten uitgevoerd. Kunst maken zie ik als een zoektocht naar vrijheid. Je bepaalt helemaal zelf wat je maakt. Door het creatieve schep je telkens iets nieuws. De Mondialen bestaan uit leden en vrienden en organiseren met regelmaat exposities op diverse locaties. Er is geen ballotage, alle beeldende kunstenaars uit Leiden en (verre) omgeving zijn welkom. Binnen afzienbare tijd zal het genootschap nog herkenbaarder worden, door het betrekken van een centraal in de stad gelegen permanente expositieruimte, waar telkens roulerende werken kunnen worden bezichtigd en/of gekocht. De helaas te vroeg overleden (TV-) veilingmeester met de eeuwige haarlok, Jan Pieter Glerum, zei: De Leidsche Mondialen zijn een uniek begrip, omdat ze de dood behandelen. Het borgen is hier inderdaad de verbindende factor, de doelstelling waar alles op draait. Zolang deze in stand wordt gehouden, heeft de kunstenaar vat op de kijker.
Menno Smitsloo
Reacties: [email protected]
Twitter: @mennosmitsloo
