1 januari 2013. Maar liefst 282 nieuwe wetten, AMvB’s, ministeriële regelingen, beleidsregels en circulaires treden in werking. Dat is niet niks. Het is zelfs een record. De bekroning van een topjaar. In heel 2012 zijn er 746 in werking getreden. We zitten nu op een totaal van 12.108.
In 2007 is een nulmeting uitgevoerd naar de administratieve lastendruk, de paarse krokodil. In 2013 weer zo’n onderzoek? We zouden ons misschien eerst moeten afvragen wat het nut ervan is. Iedereen die met regels te maken heeft, weet het. Meestal is niet zozeer de regel zelf lastig, maar veeleer de manier waarop er mee omgegaan wordt. Verder is de vraag naar het nut van belang: het verband tussen de regel zelf en het doel ervan.
Een regel stelt in het belang van de samenleving kaders die zonder ze te benoemen niet automatisch geëerbiedigd worden. Als we de kwaliteit van de maatschappij willen verbeteren en we constateren dat we dat met elkaar niet vanzelf doen (hoe zou dat toch komen?), dan maken we regels. Kaderstellende regels leveren echter geen administratieve lasten op, zelfs niet als ze ongewenst of overbodig zijn. Die laatste kunnen zelfs geschrapt worden. Gewoon helderheid: wat mag wel en wat mag niet. Lastiger wordt het als we willen controleren wat er gebeurt. Dan verlangen we registraties en vergunningaanvragen. De dynamiek van de samenleving vraagt daarom. Dat lijkt vanzelf te gaan. Wat niet vanzelf gaat, is het uit alle ontwikkelingen destilleren van verbeteringen in de kaders. Daar moeten we bewust voor kiezen.
Want daarmee kunnen we de lasten weer terugdringen. Niet in detail vastleggen wat toch al gebeurt, maar vastleggen wat de doelen en de grenzen zijn. Is het vreemd dat me dit doet denken aan een managementsysteem bij een bedrijf? Dat doen we geregeld: doelgericht beknopter en effectiever maken. Nuttiger dan ‘een nulmeting’. Het wordt er vaak zelfs leuker van! Tot verdriet van onderzoekers? Dat spijt me.
