Als het kalf verdronken is, dempt men de put. Men neemt pas maatregelen als het al te laat is, betekent dat. In ieder geval al bijna 100 jaar, al sinds 1914 kennen we dit spreekwoord. We weten niet hoeveel kalveren er sindsdien toch nog verdronken zijn. De moraal is natuurlijk dat je beter maatregelen kunt nemen voordat er iets mis gaat. Dat is wijsheid, gebaseerd op ervaring.
De Dikke van Dale staat bol van dit soort wijsheden. We zijn een verstandig volkje. We zijn uitstekend in staat lessen te trekken uit de geschiedenis. Aanmerkelijk minder in staat zijn we om het geleerde vervolgens in praktijk te brengen. En dus blijft het spreekwoord waar. Als een soort beschrijving van hoe het werkt, als een soort natuurwet.
Drie voorbeelden uit onze praktijk:
1. Langdurige blootstelling aan overmatig geluid veroorzaakt blijvende gehoorschade. Nog steeds echter is die kennis onvoldoende om het te winnen van het tijdelijke, onwennige gevoel van het dragen van gehoorbescherming.
2. Beveiliging op machines heeft tot doel ongevallen te voorkomen. Nog steeds echter komen we onklaar gemaakte beveiligingen tegen, nog steeds komen er bedrijfsongevallen voor met blijvend letsel tot gevolg en nog steeds schrijft de Inspectie SZW hoge boetes uit.
3. De opslagregels voor gevaarlijke stoffen zijn bedoeld om de kans op en de gevolgen van een calamiteit zo klein mogelijk te houden. Nog steeds echter komen bedrijven na zo’n gebeurtenis voor immense kosten te staan.
Natuurlijk hebben we niet de illusie dat we het spreekwoord ooit uit het woordenboek krijgen. Maar ieder individueel geval waarbij de put wordt afgedekt voordat er een kalf in verdrinkt, is er één. Je voorkomt er zo’n hoop ellende mee. En bovendien: vooraf maatregelen nemen is inderdaad meestal meer afdekken dan dempen. Dat is goedkoper en de put blijft bruikbaar. Zo wordt het kind niet met het badwater weggegooid. Ook zo’n wijsheid.
Marnix Zwart, adjunct-directeur van Bedrijfsadvies te Alphen aan den Rijn, een adviesbureau op het gebied van milieu, arbo, kwaliteit en parkmanagement.
Telefoon (0172) 42 31 30, Internet www.bedrijfsadvies.nu.
