“Om de wooncrisis te bestrijden, zijn creatieve en vernieuwende oplossingen nodig. Zo kunnen nieuwe woonlagen op bestaande gebouwen zorgen voor snel extra betaalbare woningen en betere buurten. Onze daken bieden een schat aan ruimte, die ook benut kan worden voor woningbouw.” Dit zei gedeputeerde Anne Koning tijdens de opening van de Rotterdamse Dakendagen. In Zuid-Holland gaan gemeenten en woningcorporaties aan de slag om de zogenoemde ‘optoppers’ te realiseren.
Zuid-Holland is partner, samen met 7 andere partijen (corporatie SOR, provincie Gelderland en 5 marktpartijen) van de organisatie van de Dakendagen. Op zaterdag 25 en zondag 26 mei konden belangstellenden op ontdekkingstocht op de Rotterdamse daken. Naast spectaculaire uitzichten konden zij genieten van de mogelijkheden van wonen en leven op daken, exposities, optredens, eten en drinken en meer.
Bijna 29.000 woningen
De potentie van optoppen is groot. Uit een recent onderzoek dat de provincie liet uitvoeren, blijkt dat op Zuid-Hollandse daken ruimte is voor bijna 29.000 woningen. Dat is zo’n 2,4% van de huidige woningvoorraad. Hiervan kan minimaal tweederde door corporaties worden gerealiseerd.
Inmiddels volgen ook verenigingen van eigenaren met interesse de “optopontwikkelingen”. De provincie Zuid-Holland zet alles op alles om deze potentie te benutten. Zo onderhouden we contact met bedrijven, gemeenten en corporaties die het optoppen kunnen realiseren. Op deze manier brengen we vraag aanbod bij elkaar, delen we kennis en ondersteunen we met onder anderen handreikingen.
Eerste resultaten
Inmiddels worden de eerste resultaten zichtbaar. Zo heeft de gemeente Rotterdam een programma in de maak voor minimaal 4.000 “optoppers”. Voorbeelden het project Lex in Rotterdam Alexandrium. Hier worden naar verwachting 75 optoppers gerealiseerd. De Stichting Ouderenhuisvesting Rotterdam bouwt op het gebouw de Klapwiek 44 optoppers als start van een langdurig optopprogramma, waarbij de stichting enkele honderden optopwoningen wil realiseren.
In Leiden realiseert Urban Interest 136 optoppers in een ontwerp van Urban Climate Architecten aan de Plesmanlaan. Op winkelcentrum De Kopermolen komt ruimte voor 10 Tiny Houses op het dak. Zoetermeer werkt met drie corporaties aan een Optopprogramma voor 600 woningen. In Delft werkt DUWO aan een plan om circa 200 studentenwoningen bovenop de panden aan de Korvezeestraat.
De grootste mogelijkheden voor deze vorm van bouwen liggen in de naoorlogse wijken. Daar zijn vaak lage flatgebouwen te vinden, waarvan de constructie die meer kan dragen dan het nu doet. De panden zijn meestal eigendom van corporaties. Dit biedt de mogelijkheid om betaalbare woningen toe te voegen om met het geld dat het oplevert te investeren in de bestaande wijk. De opbrengsten kunnen gebruikt worden om bestaande gebouwen te verduurzamen, de plint te verlevendigen en om nieuwe voorzieningen, zoals een lift, toe te voegen. De extra woningen en de nieuwe bewoners hebben een positief effect op de economie van de wijk.
Versnellen
Om optoppen op grote schaal te realiseren, hebben gemeenten en corporaties kennis nodig. Daarom lieten 5 provincies en vereniging van woningcorporaties Aedes een handreiking ontwikkelen waarmee versnelling van woningbouw wordt gerealiseerd. Met deze kennis is het mogelijk om de extra woonlagen snel te realiseren. De provincie Zuid-Holland gaat de komende tijd verder met kennisdelen, samenwerken en het opbouwen van een netwerk van koplopers op het gebied van optoppen.
