Werkelijk op alle fronten is wat de detailhandel betreft in Leiden niet naar de markt geluisterd en gehandeld. De gemeente volgde steeds een eigen koers, door beslissingen te nemen die vaak tegen de belangen van ondernemers in gingen. Niet uitgaande van het principe dat het bedrijfsleven initieert, investeert en risico loopt, terwijl de overheid slechts faciliteert.
Neem de ontwikkeling van het acht jaar geleden gerealiseerde winkelcentrum de Catharinasteeg van 8.000 m2 tussen de Breestraat en de Aalmarkt. Ruim 40 jaar geleden had M.B.O., de toenmalige projectontwikkelingsorganisatie van de eveneens toenmalige Nederlandse Middenstandsbank er een plan voor, dat economisch totaal niet haalbaar bleek. Een winkelcentrum moet of groot genoeg zijn dat het voldoende uitgebalanceerde kwaliteit kan bieden om de klanten naar zich toe te trekken. Of het moet een korte logische verbinding vormen tussen twee drukke winkelgebieden. Dat is de Catharinasteeg in beide gevallen niet. Daarom hebben ook vele voormalige plannen het hier nooit gered. Toch vond het gemeentebestuur zo’n tien jaar geleden dat het er coûte que coûte moest komen. Dit juist in een periode dat het winkelgebied van de Haarlemmerstraat het moeilijk had, met veel leegstand kampte en juist niet op extra concurrentie in de stad zat te wachten. Ik weet de tijd nog dat ik in de tachtiger jaren als bedrijfsmakelaar, qua bestemmingsplan en bouwkundig, de begane grond van de pastorie van de Hartebrugkerk in de Haarlemmerstraat tot winkelruimte wist te bewerkstelligen en de bovenverdiepingen tot huurwoningen. Met toen als winkelhuurder Jan Maasdam met zijn drogisterijketen en later Douglas. Een periode waarbinnen nog hele forse huurprijzen konden worden berekend. Dat ligt nu anders, maar de kerk kan, bij uitzondering, door dit gedeelte van haar vastgoed in principe nooit meer armlastig worden. Het ridicule is dat door mijn resultaat, de Pauselijke nuntius naar Nederland kwam, om een bestuurslid – waar ik nog nooit van had gehoord en die zich ook nooit met mijn voorgaande werkzaamheden had bemoeid – daar een hoge onderscheiding voor uit te reiken. Maar dit even terzijde. Alhoewel, diezelfde kerk – die ik het van harte gun, maar het niet nodig heeft – gaat nu weer met miljoenen verrijkt worden, aangezien de gemeente op de grond van de achterruimte een grote te verhuren fietsenstalling met daarboven een nieuwe zaal realiseert. De € 20.000, = investering per fietsplek had beter en rendabeler besteed kunnen worden aan een transformatie tot fietsenstalling van een van de grotere winkels die leegstaat.
Een ontwikkeling waar de gemeente ook vanaf had moeten blijven is de Nieuwe Rijn. Immers, dit gebiedje, waarlangs de zaterdagmarkt zich zo gezellig uitstrekt, was nu net enige jaren onderweg om het meest representatieve stukje Leids winkelgebied te worden. Toch heeft het gemeentebestuur er in al haar wijsheid in bewilligd dat een groot deel daarvan tot horeca is omgezet. Ik heb alle respect voor de investeerders die daardoor hogere huren ontvangen, maar een verstandiger overheidsbeleid was hier op zijn plaats geweest.
Maar nu terug naar de Catharinasteeg. De gemeente heeft daar inmiddels, door het onrendabele functioneren ervan, tientallen miljoenen euro’s in verloren. Vele ondernemers gingen er onderuit en/of failliet. Wethouder Fleur Spijker (D66) die als lijsttrekker in 2022 drie zetels in de gemeenteraad wist te verliezen, mocht met haar bouwportefeuille niet terugkeren. Daarmee had ze al genoeg mensen tegen zich in het harnas gejaagd en schade gemaakt door niet naar ze te luisteren. Wanneer een ondernemer die investeert, het over iets niet met haar eens is, negeert ze die volledig en gaat ze er nooit meer mee aan tafel. Haar eigen imago gaat namelijk voor het stadsbelang. Vanuit haar nieuwe portefeuille Sport, Kennis en Gezondheid, kondigde zij vorig jaar februari aan de Catharinasteeg vlot te gaan trekken. Dat moet dan lukken door er bankjes te plaatsen en groen aan te brengen. De gemeente zou er nog eens anderhalf miljoen euro in steken. Er is daar overigens alleen nog maar een verdere terugloop in kwaliteit te zien. Allemaal miljoenen waarmee het oorspronkelijke winkelcentrum wel een grote sprong vooruit had kunnen maken.
Kortom, gemeente: ‘Luister en handel naar de belangen van de ondernemers die in de stad investeren, blijf af van wat goed loopt en stimuleer haalbare initiatieven.’
Menno Smitsloo
Reacties via [email protected]
Op X te volgen met @mennosmitsloo
