De provincie Zuid-Holland heeft 2023 financieel afgesloten met een positief saldo van 36,2 miljoen euro. Dit laat de jaarrekening 2023, de eerste financiële terugblik van het nieuwe college, zien.
De afwijking tussen de begroting en de jaarrekening is daarmee 6 procent. Dat betekent dat de realisatiekracht van de provincie Zuid-Holland ten opzichte van 2022 niet is afgenomen. ‘Het kan natuurlijk altijd beter en daar werken we ook komend jaar weer aan. Wel is het zo dat de provincie voor realisatie vaak ook afhankelijk is van andere partijen en niet alleen zelf het resultaat beïnvloedt’, aldus Mariëtte van Leeuwen, gedeputeerde Financiën.
Andere factoren die ook een rol spelen zijn personeelsschaarste en een tekort aan aannemers en materialen. Ook kunnen er vertragingen optreden in vergunningverlening door bijvoorbeeld stikstof en juridische procedures.
Het eigen vermogen is toegenomen en daarvan is bijna 230 miljoen euro nog niet bestemd. Zuid-Holland is voldoende in staat om eventuele tegenvallers op te vangen. In de komende jaren wordt hiervan 150 miljoen euro ingezet voor ambities uit het coalitieakkoord. Wel heeft de provincie op termijn een opgave om de begroting sluitend te houden. ‘Omdat de rente op schulden stijgt, is het goed nieuws dat de provincie deels schulden heeft afgelost. Daarmee wordt de druk op de financiën minder’, aldus Van Leeuwen.
Ze geeft wel een winstwaarschuwing: ‘We zijn tevreden met het resultaat en toch moeten we scherp aan de wind blijven zeilen. De provincie Zuid-Holland loopt al sinds jaar en dag miljoenen mis uit het provinciefonds door een eerder gemaakte ongecorrigeerde rekenfout. De correctie wordt verwacht met het vaststellen van een nieuwe verdeling van het provinciefonds, die meermaals op de lange baan is geschoven en waarover tot op de dag van vandaag geen zekerheid is.’
Provincies zijn voor hun inkomsten afhankelijk van het geld dat zij ontvangen uit het provinciefonds en de inkomsten uit de motorrijtuigenbelasting.
Onduidelijkheid door val kabinet
De val van het kabinet en de verkiezingen zorgden voor onduidelijkheid op een aantal grote opgaven waarvoor de provincie aan de lat staat. Bij deze opgaven rond bijvoorbeeld natuur, water en landbouw is de provincie afhankelijk van voldoende geld en helderheid over wetten en regels vanuit het Rijk. Ondanks de onzekerheden is het gelukt om Zuid-Holland bereikbaarder, duurzamer, concurrerender, veiliger en gezonder te maken.
Wat heeft de provincie gerealiseerd?
In 2023 zijn grote stappen gezet met de RijnlandRoute rondom Leiden. De verbrede N206 Tjalmaweg werd opgeleverd en voor de Europaweg werd een opdracht gegund. Ook is de Corbulotunnel in de N434 verder afgebouwd. Deze weg gaat naar verwachting open op 5 juli 2024.
Terugdringen uitstoot gevaarlijke stoffen
Om te zorgen voor een gezonde, schone en veilige leefomgeving voor onze inwoners is de provincie nauwer gaan samenwerken met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Het doel is het verder terugdringen van de uitstoot van gevaarlijke stoffen (de zogenaamde Zeer Zorgwekkende Stoffen en potentieel Zeer Zorgwekkende Stoffen). Er wordt gekeken welke aanpassingen van wet- en regelgeving mogelijk en noodzakelijk zijn.
Samen naar een leefbaar landelijk gebied
Er is veel tijd en energie gestoken in het opbouwen van een waardevol netwerk met samenwerkingspartners in de 3 deelgebieden van het Zuid-Hollands Programma Landelijk Gebied (ZH-PLG). Het gaat dan om het Veenweidengebied, Kust en Duinen en de Zuid-Hollandse Delta. Door een nauwe samenwerking met de gebiedspartners heeft de provincie in juni het voorontwerp ZH-PLG aangeleverd bij het ministerie van Landbouw Natuur en Voedselkwaliteit. In dit document staat de provinciale, samenhangende aanpak beschreven voor natuur, klimaat, landbouw, water en stikstof. Met als einddoel een leefbaar landelijk gebied.
Bijna 21.000 woningen erbij
Om de woningnood op te lossen is er flink ingezet op het vergroten van onze woningvoorraad. Als provincie zijn we er trots op dat we bijna 21.000 woningen hebben toegevoegd.
Focus op Natuurdoelenanalyses
Wat natuur betreft is in 2023 hard gewerkt aan de Natuurdoelanalyses voor alle Natura 2000-gebieden en het realiseren van NNN. De Contouragenda Natuurinclusief werd gepresenteerd, er kwamen soortenmanagementplannen om natuurbescherming te verbinden aan de maatschappelijke ontwikkelingen en er werd een Soorten Kansenkaart voor Zuid-Holland ontwikkeld.
Toekomstbestendige economie en energie
Verder investeerde de provincie in het toekomstbestendig maken van de Zuid-Hollandse economie. Innovatie werd aangejaagd, onder andere in de landbouw, de Rotterdamse haven en industrie, de maritieme sector, de tuinbouwsector, het MKB en de Space Campus in Noordwijk. Maar ook door onder andere te investeren in de verduurzaming van maatschappelijk vastgoed en in duurzame warmte in de gebouwde omgeving, en door in 7 regio’s de samenwerking op te zoeken en afspraken te maken over doelen voor duurzame opwek van elektriciteit. Ook de Energieraad werd opgericht. Deze monitort de netcongestie.
Verminderen van CO2 en stikstof-uitstoot
De provincie stimuleerde een CO2-arme en circulaire economie, onder andere met subsidies en het samenbrengen van bedrijven, kennisinstellingen en overheden. Maar ook door maatwerkafspraken met 5 grote industriële uitstoters over het verminderen van de CO2- en stikstofuitstoot.
Aanvullende acties
Onderaan de streep hield de provincie Zuid-Holland 36,2 miljoen euro over. Voor komend jaar zijn de realisatiekracht en de uitvoerbaarheid van beleid wederom 2 punten van aandacht waarop aanvullende acties op worden uitgezet. Van Leeuwen: ‘De Provincie doet het al goed en toch kan het altijd beter. De balans tussen ambitie en realisme heeft de voortdurende aandacht.’
