Terwijl we ons zowel mondiaal als nationaal toch al in de meest turbulente zo niet bedreigende periode van ons aller levens bevinden, lijkt het erop dat Nederland alleen maar kwetsbaarder wordt. Immers, het kabinet is terecht, maar veel te laat, gevallen. Toch gaat het met dezelfde hoofdrolspelers demissionair verder. Maar wat kunnen wij van hen verwachten. De belangrijkste kabinetsleden keren niet terug en vinden het belangrijker om zich op een nieuwe functie te oriënteren. Dit nog los van de frustraties die een verdere constructieve samenwerking onmogelijk maken. Hoe kan VVD-premier Mark Rutte nog aan tafel met D66-minister Sigrid Kaag? Zij pleegde verraad door haar partij D66 alles in het werk te laten stellen, om een motie van wantrouwen tegen hem te laten uitbrengen. Dit, terwijl Rutte nog een week daarvoor aangaf weer beschikbaar te zijn als lijsttrekker van de VVD. Zo werd zijn droom ruw verstoord en moest hij zich wel terugtrekken. Het is dan ook absurd dat de Tweede Kamerverkiezingen pas in november plaatsvinden. Daarbij is ons politieke klimaat nog minder overzichtelijk dan na de vorige verkiezingen en toen duurde het al zo’n jaar voordat er een kabinet was geformeerd. Kortom, voorlopig kan er waarschijnlijk ruim een jaar niets wezenlijks tot stand worden gebracht. Daarbij is de kans groot dat enige kabinetsleden hun verantwoordelijkheid niet nemen en tussentijds al opstappen. Zeker na wat we al van onze jokkende premier meemaakten en het gestuntel van andere bewindslieden, is de kans groot dat dit demissionaire kabinet nog minder betrouwbaar is. Het kan en mag echter geen nieuwe beleidsmaatregelen en wetten invoeren, die verder gaan dan wat al in gang is gezet. Mogelijk heeft dat hopelijk ook positieve gevolgen. Zo lijkt het mij dat een voornemen van D66-minister Ernst Kuipers om de kinderhartchirurgie te centraliseren en in Leiden en Amsterdam om zeep te helpen, nu niet zomaar kan worden doorgedrukt. Daar is de materie veel te belangrijk voor. Gezien het feit dat deze minister op klaarlichte dag aan belangenverstrengeling deed, door het Erasmus MC – waarvan hij de voormalige baas is – zwaar te bevoordelen, betekent dit dat hij niet terug kan keren in een nieuw kabinet. En dan komt hij er nog goed vanaf. Eveneens mogen we blij zijn dat de onzinnige belastingplannen nu ook geen gestalte kunnen krijgen. De gevolgen daarvan zouden desastreus zijn voor het bedrijfsleven, maar ook een straf voor de hardwerkende burger. De betrouwbaarheid en effectiviteit van het demissionaire kabinet zal dan ook beperkt zijn, omdat het onvoldoende politieke steun zal krijgen. Dit zal met zich meebrengen dat alleen lopende zaken kunnen worden beheerd. Prangende vraagstukken als migratie, de stagnerende bouw, met als gevolg onvoldoende huisvesting voor onze kinderen, etc. zullen daardoor alleen maar meer escaleren. En dat dus zomaar een jaar lang.
Maar wat staat ons na de verkiezingen te wachten? Het kan alle kanten op. De VVD staat nu nog als allergrootste in de peilingen. Maar wat, nu Rutte wegvalt? Per slot is het hem gelukt alle mogelijke coryfeeën binnen de partij buiten beeld te houden, met als doel zelf te floreren. Ook het CDA houdt geen aansprekende prominenten meer over en die partij was al bijna dusdanig geëlimineerd dat opheffing een overweging zou zijn. Door niet naar de kiezers te luisteren, stapte het gros van de aanhang over naar de Boeren Burger Beweging, die bij de Eerste Kamerverkiezingen de meeste stemmen binnenhaalde. Naar blijkt komt de support voor die partij niet alleen uit de agrarische sector, maar kunnen ook velen daarbuiten zich vinden in de no nonsense benadering van haar leider Caroline van der Plas. De PvdA en Groen Links gaan het samen proberen. Alleen de eerste grote fout is al gemaakt, door Frans Timmermans als lijsttrekker naar voren te schuiven. Timmermans, de man die ons dichtbevolkte land vanuit Europa klimaatregels door de strot duwde, waar ze in het grote Amerika nog nooit van hebben gehoord. Hij pretendeert premier te worden, maar ligt dus al niet goed, terwijl hij even makkelijk liegt als zijn voorganger Rutte. Van D66 is door disfunctioneren al niet veel meer over, terwijl fractievoorzitter Jan Paternotte dat nog een handje hielp door smekend PVV-voorman Geert Wilders op te bellen, met het verzoek een motie van wantrouwen tegen Rutte te steunen. De PVV kan groter worden, zodra ze geen extreme eisen meer stelt bij eventuele deelname aan een kabinet. Je kunt niet zomaar het tweede paspoort van mensen gaan afpakken. Kortom, het politieke landschap ligt helemaal open. Het wordt straks, zoals de peilingen aangeven, mogelijk bepaald door Pieter Omtzigt en in ieder geval hopelijk door betrouwbaarheid.
Menno Smitsloo
reacties via [email protected]
op Twitter te volgen met @mennosmitsloo
