Het ereburgerschap moet dit jaar aan Gerda van den Berg, directeur van Woningcorporatie De Sleutels, worden uitgereikt. Zij flikt het toch maar om dwars te liggen bij de nieuwbouwplannen van de universiteit en de
gemeente Leiden op de locatie van haar woningencomplex aan de Doelengracht. Gemeente en universiteit proberen hier, langs en achter de Witte Singel, de nieuwe Campus Humanities met een onderwijsgebouw, het informatiecentrum Plexus, studentenwoningen en horeca door te drukken.
Hiervoor dienen al haar 22 degelijke eengezinswoningen met tuin en 36 appartementen te verdwijnen. Aan de bewoners heeft de universiteit lak, evenals de gemeente. Een gemeente die toch al veel te laat is om de universiteit nog met dit soort van pleasen binnen haar grenzen te houden. De toon is namelijk al gezet, getuige dat er zo’n kleine 20.000 studenten voorgoed naar Den Haag zijn vertrokken. Extra moedig dan ook hoe Gerda hier als oud PvdA-wethouder, samen met haar team, tegen haar partijgenoten en hun coalitiepartners strijdt, door het voor haar huurders op te nemen.
Er was aan de rand van het centrum eens een lief klein wijkje, waar 58 huishoudens al ruim 30 jaar vredig met elkaar woonden. Op een dag in 2015 werd het plots opgeschrikt door een grote boze mijnheer, de Universiteit Leiden geheten. Die liet als een dief in de nacht een brief in de bus van de huisjes vallen, met de mededeling dat deze zouden verdwijnen, omdat daar een campus wordt gebouwd. De eigenaar, Woningcorporatie De Sleutels, voelde zich ook overvallen en stelde, mede volgens de huurwet, slechts mee te kunnen werken, als 70 % van haar huurders bereid zou zijn om te verhuizen. 99 % wilde dat niet en dus haakte De Sleutels af. Alle bewoners waanden zich opgelucht en veilig. Tot het moment dat de gemeente zei: ‘Wij nemen de regie over en gaan onderzoeken of het plan er toch kan komen’. Het onderzoek duurde dan ook maar een maandje, met als de te verwachten uitslag; ‘De campus kan er toch komen’. PvdA-burgemeester Henri Lenferink kondigde dat al in 2017 aan.
Sindsdien doen zich alleen maar schrijnende taferelen voor bij de bewoners, die ook nog eens door bijvoorbeeld de JOVD (de jongerenafdeling van de VVD) als asocialen werden beschimpt. Uitsluitend de Socialistische Partij (SP), de ChristenUnie en de Partij voor de Dieren stellen zich van het begin af aan achter de bewoners op, gelijk het gedachtegoed waarmee de Doelenwijk in 1976 door oud PvdA-wethouder Cees Waal is ontwikkeld. Namelijk ook voor de gewone Leidenaars woonruimte op stand en twee derde van het overige Doelenterrein voor de universiteit. Een keiharde afspraak, waar de universiteit zich nu dus gewoon niet aan houdt, en die de PvdA kennelijk ook is vergeten. En zo leven de bewoners al jarenlang in onzekerheid, wat een enorme impact heeft. Afgelopen 1 april (dit is geen grap) werd inderhaast een avond georganiseerd, waar de bewoners geïnformeerd werden over de vervangende woonruimten. Een deel van hen verscheen niet, omdat de emoties inmiddels te hoog zijn opgelopen. Er werd op die avond grotendeels gebakken lucht verkocht, namelijk locaties waarvan nog helemaal niet vaststaat of daar wel een omgevingsvergunning tot bouwen voor wordt aangevraagd, laat staan wanneer er gewoond kan worden. Wel werd duidelijk gemaakt dat er uiterlijk 2022 tot de sloop van het Doelencomplex wordt overgegaan en dat de bewoners zolang er onzekerheid bestaat over het nieuwe dak boven hun hoofd elders worden gehuisvest. Verder bleek dat de voorgestelde nieuwe woningen op mindere locaties komen te staan en niet meer als cluster worden beoogd. Over de aantallen en afmetingen is al helemaal nog niets bekend, terwijl de appartementen deels bestaande kleinere studentenwoningen zouden betreffen. Het commentaar op de vervangende eengezinswoningen aan de Langegracht was: ‘Een drukke verkeersroute met veel daklozen voor de deur en aansluitend het Huigpark met drugsdealers en gebruikers’. De universiteit was op de informatieavond niet aanwezig, maar De Sleutels wel, die nog eens heel duidelijk maakte achter haar huurders te blijven staan. De avond bleek echter slechts bedoeld als een opzetje, om de dag erna ‘s avonds dezelfde wethouder Paul Dirkse (D66) trots als een pauw, samen met architectenbureau KCAP, de plannen voor de nieuwe campus te laten presenteren. De wethouder dus die met lege handen en droge ogen aankondigde dat, als er niet wordt meegewerkt, het wegvagen van deze hele woonwijk langs de juridische weg moet plaatsvinden. Waarom heeft de universiteit haar 25 hectare grond in Nieuw Rhijngeest, grenzend aan het Bio Science Park aan de A44 niet voor een nieuwe campus benut? Waarom worden de studentenwoningen niet gerealiseerd op de vervangende locaties? Waarom wordt hier over de rug van mensen geregeerd? Humanities betekent nota bene menslievend! Wanneer De Sleutels haar poot stijf houdt, denk ik dat het lastig voor de gemeente wordt om met een onteigeningsprocedure de doelstelling duurzame huisvesting van deze woningcoöperatie te doorbreken.
Menno Smitsloo
Reacties: [email protected]
Twitter: @mennosmitsloo
