Al hebben wij Nederlanders doorgaans overal een mening over, je kunt niet overal bij betrokken zijn. Soms ben je in de positie – heb je het voorrecht – om je mening om te zetten in actie. Dan zit je in een directie, een bestuur of krijg je een opdracht. Dat is heel mooi. Of het nou de plaatselijke voetbalclub, een bedrijf, een school of een politieke partij is.. Dat maakt eigenlijk niet uit.
Besturen en beslissen gebeurt meestal met een klein clubje mensen. Een paar handen vol kabinetsleden en 225 parlementsleden regeren het land. De VvE van uw appartementencomplex wordt bestuurd door vijf mensen. Het college van bestuur van de MBO instelling waar uw kind de opleiding volgt bestaat ook maar uit een paar personen. Dus voor elk onderwerp staan de meeste mensen in de zijlijn. Als dat maar goed gaat, toch? Tsja, lang niet altijd natuurlijk. Waar gehakt wordt vallen spaanders. Ondanks toezicht, controle, compliance, regels, handhaving… En ondanks dat iedereen een mening heeft. “Hadden ze nou maar geluisterd!” “Als ze nou eens dit of dat zouden doen!” U hoort de discussie al tijdens de lunch in de kantine, of tijdens een verjaardag.
Vertrouwen moet verdiend worden. Dat is de verantwoordelijkheid van bestuurders. Of het nou in de publieke of in de private sector is. Is het vertrouwen er niet, dan krijg je al snel een crisisachtige sfeer. Je merkt dat in sommige delen van het openbare debat en het politieke leven. Maar u zult het ook herkennen uit situaties in uw eigen organisatie. Hoe verdien je vertrouwen? Ik denk door te zorgen dat je mensen niet marginaal worden. Dat is een belangrijke verantwoordelijkheid van wie in het centrum-van de macht zit.
Uw mensen horen en zien alles via alle soorten media die we hebben, of via het netwerk van de organisatie waarin ze werken. Het is mijn ervaring dat van die kennis goed gebruik gemaakt kan worden. Onderken dat en nog belangrijker: stel mensen vragen en laat ze met elkaar spreken. In de wandeling, maar soms ook gestructureerd. Benoem thema’s en laat de discussie gebeuren. Haal daar uit wat nuttig is. Het contact kan ook gebruikt worden voor uitleg over besturen. Leg uit dat het best moeilijk is en laat je mensen beseffen dat je het niet iedereen naar de zin kan maken. Dan zeg ik: duidelijkheid gaat vóór aardigheid. Vertrouwen helpt bij het scheppen van duidelijkheid. Dat vertrouwen bestaat er uit dat mensen het gevoel hebben dat er met de informatie die er is, en ook hun mening, rekening wordt gehouden. Maar ook en vooral begrijpen dat beslissen ook betekent: kiezen. En ook, vanzelfsprekend, dat soms compromissen nodig zijn om verder te komen. Verantwoording over het beslisproces, binnen bepaalde redelijke marges en zonder vertrouwelijke of gevoelige gegevens op straat te storten, is hierbij ook van belang.
Doet u dit goed, dan zorgt u dat wie in de zijlijn werkt, niet in de marge zit, maar volop meedoet in uw organisatie. Niet alleen informatie gaat fijnmazig, ook samenwerking wordt steeds fijnmaziger en flexibeler. Houd daar rekening mee. Iedereen hoort er bij, iedereen is betrokken. Het is een tendens die doorzet en
waar u rekening mee moet houden.
JAN VERSTEEGH, VOORZITTER VNO/NCW RIJNLAND
