De dag dat ik deze column schrijf is de dag dat over de hele wereld, in meer dan zeshonderd steden wetenschappers de straat op gaan. Waarom? De borden die ze tijdens hun vreedzaam protest omhoog houden zeggen genoeg. Weg met alternatieve feiten, weg met ontkenning. Het gaat daarbij om grote thema’s zoals klimaatverandering, financiering, vrijheid.
Ik ben blij dat ze van zich laten horen, die wetenschappers. Wij mensen kunnen niet toveren dus hebben we wetenschap nodig om magische dingen te laten gebeuren. En dat is hard werken, kennis vergaren, nieuwe kennis ontdekken, dingen uitvinden. Met vallen en opstaan nuttige toepassingen ontdekken. Willie Wortel doet dat in een handomdraai – uitvindingen klaar terwijl u wacht! – maar in onze werkelijkheid zijn vele stappen nodig om tot iets te komen. Mijn zoon studeert aan de TU Delft. Nou, dat gaat niet vanzelf.
Ik moet straks deze column naar Rijnstreek Business Magazine mailen. De deadline nadert. Snel type ik mijn eerste letter. Onder de toets zit iets van een contactje dat een signaal stuurt naar de processor in het ondoorgrondelijke binnenste van mijn computer. Die vertelt pixels op mijn scherm om zwart te worden en weer andere pixels om wit te blijven. En jawel: ik kan nu de letter “S” waarnemen, de eerste letter van de titel van mijn column.
Hoe komt dat kleine wonder tot stand? Ooit was er een groep mensen bezig met het in elkaar knutselen van een apparaat dat een fabriekshal in beslag nam. Het kostte miljoenen dollars, of ponden. Manjaren gingen er in zitten. Het gigantische apparaat dat een eigen generator had die brandstof slurpte, kon dingen uitrekenen zoals de baan die een kanonskogel aflegt. “Onzin!” riepen de typistes die met typemachines en carbonnetjes dagelijks hun documenten maakten en meegaven met de postbode om te zorgen dat die de volgende dag al bij de geadresseerde terecht kwamen. “Wat een tijdverspilling!” “Zonde van ons geld!” riepen boekhouders die in brede schriften hun grootboekadministratie invulden. Maar liefst elke maand opnieuw gaven zij de hele directie inzicht in de stand van zaken. Als je maar op tijd de kolommenbalansen kon laten overtypen zodat elk directielid een exemplaar per post toegestuurd kon krijgen.
Het gigantische apparaat slonk en slonk door ontdekkingen en uitvindingen van wiskundigen, sterrenkundigen, lucht- en ruimtevaarttechnici, filosofen, biologen en nog veel meer soorten wetenschappers. Zij doorgrondden nog niet eens altijd waar hun ontdekkingen en inzichten toe zouden gaan leiden. Het apparaat kromp tot mijn MacBookje, mijn telefoon, de chips in mijn auto en in het apparaatje dat mijn buurman insuline toedient waardoor hij met diabetes een normaal leven leidt.
Zo. Klaar. Snel mailen nu. Een serie enen en nullen gaat de ether in. Een router pikt ze op, stuurt ze verder door kabels en via servers. Ergens worden ze opgemerkt door een computer. Die is precies van degene die ik heb opgegeven in een serie tekens waar een apenstaartje tussen staat. Ik snap er niks van, maar het werkt.
Laat ze maar schuiven, die wetenschappers. Geef ze maar tijd, geld en ruimte. Vertrouw ze. Set them free!
Jan Versteegh, voorzitter VNO/NCW Rijnland
