Het is niet de vraag of, in ieder geval deze drie gemeentebesturen, straks binnen een nieuw gemeentehuis in elkaar op gaan, maar wanneer. Aangezien Leiden ons allen via Arcadis om feedback heeft gevraagd op haar concept beoordelingskader over locatie- en variantkeuze, ten behoeve van het Collegebesluit over de nieuwe ambtelijke huisvesting, langs deze weg mijn reactie.
Er moet eerst nog veel water door de Zijl, de Oude en Nieuwe Rijn en het Oegstgeester Kanaal, maar het proces is al onomkeerbaar. Daarbij trekt Oegstgeest het financieel en in kwaliteit al lang niet meer en zou uit verantwoordelijkheidsgevoel als eerste het initiatief richting Leiden moeten nemen. Leiderdorp volgt dan direct, want daar zien ze al jaren de voordelen van een gemeentelijke fusie. Op termijn zie ik dan ook enige andere gemeenten aansluiten, waardoor een interessante metropool als het hart van de Randstad zou ontstaan.
Voor kleinere nog zelfstandige gemeenten als Leiderdorp en Oegstgeest blijkt het namelijk onbetaalbaar om voldoende deskundige ambtenaren in dienst te houden en te betalen. Buitendien is in Oegstgeest, door onnodige risico’s met gemeentelijke projectontwikkeling, de kas leeg en de schuldenlast hoog opgelopen. Leiden realiseert zich de toenemende kwaliteit in dienstverlening, die schaalvergroting met zich mee zou brengen, maar zal niet zo snel het voortouw nemen, want heeft ten onrechte al te vaak het verwijt gekregen op landjeroof uit te zijn. 1+1+1 zou hier echter beduidend meer dan 3 opleveren. Kijk alleen maar eens hoe relatief fors de gemeentelijke begroting dan zou worden gereduceerd. Dit alleen al door de grof lagere huisvestings- en personeelskosten van wat nu nog de drie gemeentelijke apparaten tezamen behelst. Angst dat de oorspronkelijke gemeentelijke identiteit verloren gaat, hoeft er niet te zijn. Binnen Teylingen hebben Warmond, Sassenheim en Voorhout toch ook nog steeds gewoon hun eigen gezicht.
Voornoemd toekomstig door Leiden op te starten gezamenlijk gemeentehuis is voorlopig nog een geval apart. Ook de Leidse collegeleden hebben, evenals Oegstgeest, niet echt kennis van vastgoed en zouden meer expertise in huis moeten halen. Zo lobbyde burgemeester Lenferink met de beste bedoelingen voor de uiteindelijk dubieuze financiering van de ROC-projecten, terwijl deze minstens 75 miljoen euro te duur en ook nog eens grotendeels onbruikbaar bleken uit te vallen. Ik schreef dat laatste hier al als primeur in mei 2014 (zie het internet), een jaar voordat men zich het drama ging realiseren. Geen enkele ambtenaar of wethouder die de burgemeester daar toen tegen heeft beschermd, door in het geweer te komen. Wethouder Damen, met o.a. als portefeuilles werk en inkomen en financiën, is met de huisvesting belast en denkt het nieuwe stadhuis aan de Langegracht in Leiden op de locaties van het Stadsbouwhuis en de Nuon te realiseren. Ten eerste zouden daarmee de plannen voor het Singelpark letterlijk en figuurlijk worden opgebroken. Ten tweede wil geen Leiderdorper of Oegstgeestenaar straks zijn paspoort aan die Langegracht gaan vernieuwen. Een belangrijk uitgangspunt bij voornoemde overweging tot ambtelijke herhuisvesting is volgens het gemeentebestuur van Leiden: het leveren van optimale dienstverlening aan de bewoners, ondernemers en partners in de stad, zonder dat de huisvestingslasten stijgen. Dit laatste is mede in het kader van de gewenste duurzaamheid sowieso onmogelijk, terwijl ook met een fusie rekening dient te worden gehouden. Kortom, er dient een betere ruimtelijke visie op tafel te komen. Wethouders van ruimtelijke ordening (Laudy), bereikbaarheid (Strijk) en financiën (Damen), kom uit je hok. Het plan dient voldoende voorzieningen in zich te dragen om ook de omliggende gemeenten te passen.
Hoe het dan wel moet, lijkt zeer voor de hand liggend. De gemeente Leiden heeft ruim twintig miljoen euro in de grond van het project de Lorentz (Rijnsburgerblok) aan het Stationsplein geïnvesteerd. Dit mega bouwproject blijkt, wat de 21.000 m2 kantoorruimte betreft, niet haalbaar, omdat er daarvan al langer veel te veel aanbod in de markt bestaat. Er valt slechts een ruimtelijke en financiële inhaalslag te maken, wanneer hier het stadhuis komt en voornoemde voor woningbouw zeer courante locaties aan de Langegracht worden verkocht. Voor de omliggende gemeenten zou dan een ideaal bereikbare uitgangspositie ontstaan, zo dicht als mogelijk bij hun oorspronkelijke gemeentegrenzen. Tevens vaart het milieu er wel bij door alle daar aanwezige openbare vervoer. Elk weldenkend raadslid dat voor het belang van de gemeenschap en niet voor het eigen pluche gaat, dient zich dit te realiseren en daarnaar te handelen. Hier gaat het nu echt om binnen de Leidse regio. Samen sterk, doordat er meer vliegen in één klap worden geslagen.
Menno Smitsloo, Eigenaar Smitsloo Groep Reacties: [email protected] Twitter: @mennosmitsloo
