Het creëren van sterke handelsbetrekkingen zorgt voor welvaart en welzijn. Dat zien we in het klein, tussen bedrijven en instellingen, hun klanten, medewerkers en leveranciers, maar ook in het groot, tussen landen en gebieden. De EU is het bewijs dat geopolitiek, bloedvergieten om grenzen en macht zoals we in de eerste helft van de 20ste eeuw kenden, kan worden vervangen door met elkaar kibbelen over handel, tarieven subsidies en belastingen.
Onlangs verscheen in het nieuws het berichtje dat het Zuid-Koreaanse bedrijf Samsung zijn hele managementstructuur omgooit. Van hiërarchisch naar coöperatief, als ik het zo mag vertalen. Dat is bijzonder, gelet op de heersende bedrijfscultuur in Zuid-Korea. Men kijkt nu meer naar het model van grote bedrijven zoals Google en Apple, waar wordt gewerkt met weinig management en overzichtelijke teams. Teams, waarbinnen de medewerkers weten wat ze moeten doen en ook staan voor die verantwoordelijkheid. Ze lossen hun eigen problemen op, vullen hun eigen wensen in. Ze kloppen daarvoor niet aan bij management, maar regelen het zelf. Soms is een team opgebouwd rondom een project, soms is de “ongoing business” de specialiteit. Het spreekt me erg aan. Nou zou ik mijn eigen bedrijf graag vergelijken met Apple, Google of Samsung, maar ik ben gewoon Jan Versteegh uit Zoeterwoude, niet Tim Cook uit Silicon Valley. Niettemin: ik mag leiding geven aan een organisatie van professionals. Juridische professionals, maar die zijn qua profiel toch wel vergelijkbaar met programmeurs, technici en wat dies meer zij. Hoog opgeleid, eigenwijs en ze weten heel goed wat ze moeten doen en wat ze daarvoor nodig hebben. Al jaren ben ik daarom bezig mijn organisatie te ont-managen, en ik moet zeggen: tot genoegen van iedereen. De ontwikkelingen binnen de ICT – mede met dank aan Google, Apple en aanverwanten – maken dit ook steeds meer mogelijk. Rapportages? Waarom, als iedereen zelf in het systeem zijn eigen analyses kan samenstellen? En zo zijn er meer en meer dingen, die slechts een muisklik verwijderd zijn, daar waar vroeger een batterij functionarissen nodig was om dingen voor elkaar te krijgen.
Ont-managen betekent niet dat er helemaal niet meer gemanaged hoeft te worden. Maar het kan minder, minimaler. Meer voorwaardenscheppend dan voorschrijvend of uitvoerend. In dat verband las ik laatst het boek Minimal Management van Paul Verburgt. Daarin lagen nog weer en paar inzichten die ik herkende en kon combineren met mijn eigen ervaring. Zoals deze: de ideale omvang van een team is niet groter dan negen personen. Misschien is daarom voetbal zo moeilijk: dat spelletje wordt met elf personen gespeeld. Eigenlijk te veel om effectief te zijn. Enfin, u voelt het wel aan: binnen zo’n clubje van maximaal negen mensen kent iedereen elkaar, weet men wat van elkaar te verwachten, zijn de capaciteiten bekend en verdeeld. Daar kun je effectief mee werken. Wat als er binnen zo’n team behoefte bestaat aan bijvoorbeeld aanpassing van de website? Minimal Management betekent dan niet dat dit wordt neergelegd bij de afdeling marketing, maar dat de mensen uit het team in direct contact worden gebracht met de ontwikkelaar van de website. Ook die laatste weet binnen welke kaders (budgettair, huisstijl etc.) hij kan werken. En zo komt er iets moois tot stand, terwijl ik alleen maar een telefoonnummer en een e-mail adres hoef door te geven. Kijk, dat is minimaal management met optimaal rendement. Zit ik dan met mijn benen op mijn bureau? Welnee, ik geniet van een inspirerende, actieve werkomgeving en hou tijd over om te werken aan de verdere ontwikkeling van mijn bedrijf. En dan wordt het ook nog lente! Heerlijk.
Jan Versteegh, Voorzitter VNO/NCW Rijnland
