Lang geleden stuurden wij jongens in blauwgeruite kiel de zee op om rijkdommen te vergaren en terug te brengen naar de Lage Landen. Van de opbrengsten bouwden we grachtengordels, molens en nog meer schepen. We legden polders droog en claimden land ver van ons bed. Bij al die ondernemingen ging de kost voor de baat uit. Dat is van alle tijden. Hoe deden de mannen van stavast dat? Dat geld werd geleend van mensen die daarvoor al wat hadden verdiend. Particulieren. Soms sloegen meerdere particulieren de handen ineen om gezamenlijk het beoogde doel te bereiken. Dat was financieren 1.0.
Er ontstonden vermogens die met elkaar werden gecombineerd tot banken. Bijvoorbeeld de in 1609 opgerichte Amsterdamsche Wisselbank, één van de voorlopers van de Nederlandse Bank. Ook de grote particuliere banken ontstonden, waarvan de namen nog steeds klinken. Banken combineerden verder, werden overgenomen, fuseerden, specialiseerden. Al die verschillende financiële instituten hebben in de voorbije eeuwen geweldig bijgedragen aan het succes van Nederland. De gouden eeuw en de ontwikkelingen daarna hebben van Amsterdam een financieel centrum gemaakt waar de rest van de wereld niet omheen kon. Het eigen bancaire systeem heeft ertoe bijgedragen dat Nederland een wereldspeler is geworden en onze economie groeide en groeide. Je kon sparen, lenen, verzekeren en investeren. Dat werd financieren 2.0.
Nog niet zo lang geleden stuurden wij jongens en meisjes in nette (mantel)pakken naar Wall Street en de City om rijkdommen te vergaren. Wij plukten daar de vruchten van via alsmaar stijgende koersen, beleggingen met gegarandeerde resultaten, pensioenproducten met fantastische rendementen, aflossingsvrije hypotheken met daarnaast verzekeringen die te zijner tijd zo veel zouden opleveren, dat we later makkelijk de hypotheek konden aflossen en van het meerdere bruin konden leven.
We verhandelden steeds ingewikkelder pakketten met financiële producten die steeds minder te maken hadden met de waarde van de onderpanden, maar meer met het optimaliseren van balansen, bonussen en winsten. Zo overspeelden we onze hand. De banken hebben met of zonder staatssteun orde op zaken gesteld. U kunt er wel sparen en betalingen laten doen, maar lenen voor investeringen is heel moeilijk.
Wat nu? Crowdfunding is het nieuwe toverwoord. Wilt u investeren? Zoek mensen die willen meebetalen. Soms vele kleinere partijen, vaker enkele nauw betrokken partijen maken één grotere investering mogelijk. Is dit niet gewoon “financieren 1.0”? Vergelijkt u even met het stukje bovenaan. Toch gaat de vergelijking met de Gouden Eeuw mank. De moderne media zorgen er immers voor dat tegenwoordig iedereen mee kan doen. De kracht van de hele maatschappij kan worden ingezet, niet alleen van een kleine klasse van rijken. Maar hoe dan ook, de geslaagde crowdfunding activiteiten die wij zien, zijn het resultaat van een goed netwerk en een solide propositie, en échte tegenprestatie.
De Nederlandse band Scarlet Mae bracht onlangs een zeer beluisterenswaardige CD uit. Voor de financiering gaven ze mini-privé concerten via Skype. Echte waarde! Vernieuwend! Daar hadden velen echte euro’s voor over. Het resultaat is een echte CD. Dat soort jongens en meisjes schoppen het ver. Dat is financiering 3.0. Zuinig op zijn!
