We bereiken tegenwoordig met een paar muisklikken elke zakelijke relatie. Met online content, web shops en applicaties doen we zaken met de hele wereld. Voorzien van tablet of mobieltje met zakelijke apps zijn onze werknemers steeds minder gebonden aan tijd en plaats voor hun werk. En is bijvoorbeeld het papieren formulier een relikwie uit de vorige eeuw geworden. We ervaren dagelijks de grote voordelen die dat heeft. En als we er voor zouden kiezen om niet mee te doen dan grijpt onze concurrent die kansen wel.
Maar we maken ons ook zorgen over onze privacy. In de afgelopen weken kopten de kranten over de Amerikaanse overheid. Die, naar nu blijkt, bedrijven die onder haar jurisdictie vallen heeft verplicht om bestanden en verkeer open te stellen voor het willekeurig grasduinen op zoek naar afwijkend gedrag.
Ik vind het apart, zelfs wat hypocriet, dat we daar zo verbaasd over zijn. Overheden, opgejut door het publiek dat ook handhaving en opsporing in de online wereld wil zien, kennen zichzelf sinds mensenheugenis bevoegdheden toe om in onze informatie rond te neuzen. Wel eens een spionagefilm gezien? En dezelfde 2e kamer die nu op verontwaardigde toon tekst en uitleg eist, zag er in 2001 geen been in om in het belang van een veiliger samenleving de overheid zeer ruime bevoegdheden in de online wereld te geven. Leveranciers van email en internet telefonie werden toen verplicht om gesprekken en emails aftapbaar te maken, en informatie over die communicatie een half jaar te bewaren en beschikbaar te stellen. Via het CIOT, de instelling die met de uitvoering van deze wet is belast, kan elke ambtenaar die direct of indirect bij handhaving of opsporing is betrokken zonder enige vorm van controle die informatie opvragen en inzien.
Ik vind dat we onze aandacht voor deze kwestie moeten gaan verleggen. Het heeft weinig zin om in een digitale samenleving ons te verzetten tegen het onvermijdelijke gegeven van inzage van onze informatie door de overheid. In plaats van die principiële discussie kunnen we onze pijlen beter richten op de manier waarop dat dan gebeurt. Als overheid en bedrijven transparant zijn over de inzage in onze informatie, en als de kamer degelijk toezicht en controle op die toegang door ambtenaren afdwingt kan het gevoel van willekeur en misbruik verminderen. Dan stellen we de overheid nog steeds in staat om boeven te bestrijden maar houden we ook vertrouwen in de online wereld.
