Als er weer eens ergens voor tientallen miljoenen aan schade ontstaat of gewoon de verkeerde beslissingen genomen worden, willen we altijd graag weten wie daarvoor verantwoordelijk zijn. Te vaak blijkt dat de beslissingen door ingehuurde managers en/of adviseurs zijn voorbereid, of nog erger, mochten worden genomen. De goeden niet te na gesproken, ons land wordt overspoeld door ‘interim managers’, die niet gehinderd door kennis van het vak of de mensen die het moeten uitvoeren, er maar een beetje op los kunnen werken. Zeker bij grotere organisaties is het natuurlijk de waanzin ten top, als er in huis niet over voldoende leidinggevende capaciteit of deskundigen kan worden beschikt. Wanneer er dan maar van narigheid een interim wordt ingehuurd, is het vaak al te laat en begint de ellende pas echt. Deze stelt bijvoorbeeld beslissingen zo lang mogelijk uit, met het doel zoveel mogelijk uren te verkopen en het moment dat hij op resultaat wordt beoordeeld, zo lang mogelijk vooruit te schuiven. Let wel, hij is herkenbaar aan iemand zonder enige stress en kost viermaal zoveel als de werknemer die even overspannen thuiszit. Hij praat en schrijft de opdrachtgever(s) naar de mond en is meestal al vertrokken voordat zijn fouten uitkomen. Degenen die hem aanstelden voor de klussen die zij zelf hadden moeten doen, kunnen hun handen dan in onschuld wassen. De van oorsprong Leidse student/cabaretier Joop Visser beschreef dit fenomeen tientallen jaren geleden al met het lied ‘Nooit een vak geleerd’:
Nooit een vak geleerd, z’n handen staan verkeerd
Onze Jan is manager geworden
Nergens voor geschikt, heeft-ie het geflikt
Onze Jan is manager geworden
Werken lukte nooit zo goed, maar nu vertelt-ie hoe het moet
Onze Jan is manager geworden
Want heel vroeg begreep-ie al de beste stuurlui staan aan wal
En bij voorkeur op een lullig ministerie of stadhuis
Onze Jan, bovenjan met z’n lege hersenpan en z’n politieke vriendjes, onze Jan
Ver van de praktijk, geef hem ongelijk
Onze Jan is manager geworden
Hij vergadert met plezier en hij regelt op papier
Hele dagen halve zaken, waar-ie geen verstand van heeft
Onze Jan bovenjan met z’n lege hersenpan wie had dat nog kunnen denken, onze Jan
Graaien waar je graaien kan, graaien waar je graaien kan
Dat zou nog eens fijn zijn, dat zou nog eens fijn zijn
Graaien waar je graaien kan, graaien waar je graaien kan
Dat zou nog eens fijn zijn denk ik dan…
Een tekst die helaas nog steeds de realiteit weergeeft. Wanneer aan tijdelijk inhuren echt niet valt te ontkomen, worden aantoonbaar veel betere resultaten geboekt, als dit op basis van een afgesproken taakomschrijving, waarin opgenomen de te besteden uren, gebeurt. Een goede organisatieadviseur kan het management bijvoorbeeld zelf de weg naar de juiste keuze helpen te vinden en moet daarbij juist geen beslissingsbevoegdheid krijgen. Ook een vakgerichte deskundige kan al gauw een veel betere en meetbare prestatie neerzetten. In beide gevallen is er dus geen financiële onduidelijkheid, want er wordt op basis van een afgesproken budget gewerkt. Voorwaarde is dat de directie of het bestuur vanuit hun eigen verantwoordelijkheden controleren en waar nodig bijsturen. Zij zijn degenen die er op afgerekend dienen te worden, wanneer een verkeerd ingehuurd advies wordt opgevolgd.
Het Hoogheemraadschap van Rijnland had zo tientallen miljoenen euro ‘s kunnen besparen en ons op beduidend lagere dan de nu zo trots aangekondigde slechts 3 ½ % verhoging van de tarieven mogen trakteren.
De gemeente Oegstgeest had technisch niet failliet hoeven te gaan, als de wethouders zich alleen al rond de ontwikkeling van de wijk Nieuw Rhijngeest, gericht hadden laten adviseren, in plaats van gronden te kopen en daarbij ook nog eens de risico ’s van de projectontwikkelaars af te dekken.
Menno Smitsloo
Eigenaar Smitsloo Groep // Reacties: [email protected] // Twitter: @mennosmitsloo
