Nooit werd er zo veel als nu gediscussieerd over de Europese Unie, en in het bijzonder onze gemeenschappelijke munt de Euro. Het is dan ook, na ruim 60 jaar Europese éénwording en meer dan een decennium gemeenschappelijke munt, erg spannend geworden. De bankencrisis en de daar op volgende financiële crisis zet alles onder druk. Deze tijd mag wel gelden als de proef op de som. Eigenlijk de proef op heel veel sommen in het reusachtige proefwerk dat we Europese Unie noemen.
In de krant las ik over een onderzoek waaruit zou blijken dat de Europese Unie ons € 230 euro per jaar per hoofd van de bevolking kost. Voor mijn gezin is dat € 920 op jaarbasis. Ik vond dat eigenlijk een vrij gering bedrag. Het is minder dan het weekend uit met mijn vrouw laatst naar het zonovergoten Valencia. Zitten in dat bedrag al die gigantische bedragen, die worden gestort in de noodfondsen voor onze zuidelijke EU-genoten? Die vraag kan ik niet beantwoorden, maar dat is dan ook niet waar ik naar toe wil in deze column. De vraag naar de kosten van de Europese Unie deed bij mij de vraag opkomen wat de Europese Unie ons oplevert. Daar hoor je erg weinig over, moet ik zeggen. Daaruit leid ik af dat het euroscepticisme de overhand heeft. Ik vraag me af of dat terecht is.
De drijfveren van de mannen en vrouwen die aan de basis hebben gestaan van de Europese eenwording waren verrassend eenvoudig: vrede en vrijheid. Een directe reactie op de verschrikkingen uit de eerste helft van de twintigste eeuw. Men wilde vrede en vrijheid bereiken door economische samenwerking. Stukje bij beetje werden handelsbarrières weggenomen, grenzen opengezet, samenwerking en samenhang tussen landen bevorderd. Vrij verkeer van personen en goederen ontstond. Met vallen en opstaan ontstond onderlinge afhankelijkheid, verbondenheid, verwevenheid.
Hierdoor leven we in een unieke tijd. Tussen de landen die nu lid zijn van de EU is al meer dan 65 jaar geen oorlog meer. Dat is in de voorafgaande millennia nog nooit vertoond. De bereikte economische samenhang is daar ongetwijfeld de belangrijkste factor in. Zo’n lange periode van vrede en stabiliteit is dé verklaring voor de ongekende welvaart die we beleven. Alleen hierom al moet naar mijn mening iedere euroscepticus met scepticisme worden bekeken.
Als ik dit schrijf zijn er net in Griekenland verkiezingen geweest. We weten nu dat het failliet van een klein land (via uittrede uit de Euro of anderszins) een ingrijpend effect kan hebben op de positie van banken en overheidsfinanciën van alle andere landen (ook buiten de EU trouwens). Daarom zal Griekenland overeind worden gehouden. Moeten wij meebetalen voor de economische stommiteiten die daar zijn begaan? Dan zijn we weer terug bij de vraag: wat kost de EU? Het onderzoekje uit de krant wijst uit dat het overzichtelijk is. De historie wijst uit dat de opbrengsten onmetelijk zijn. Zeker voor Nederland, met dat grote, grote buitenland en de handelsmogelijkheden die daar voor het oprapen liggen – zonder onnodige barrières, als het de EU betreft.
