‘Met de overdracht van je bedrijf kun je niet vroeg genoeg beginnen’
Met zo’n 66.000 mkb-klanten in de regio Leiden-Haaglanden is het logisch dat Rabobank veel familiebedrijven bijstaat bij de financiële overdracht van hun bedrijf en alles wat daar verder bij komt kijken. Een interview met Danny Winkel, manager MKB regio Zuid-West Nederland bij Rabobank, over waarom adviseren van familiebedrijven zo bijzonder is.
Wat heeft Rabobank met familiebedrijven?
“Het grootste deel van de familiebedrijven in Nederland bankiert bij ons. Vandaar dat wij een sterke focus hebben op familiebedrijven in allerlei branches. Onze zakelijke adviseurs zitten dagelijks bij vertegenwoordigers van die bedrijven om de tafel. Familiebedrijven zijn speciaal. Er zit veel trots en emotie bij dit soort ondernemingen. Vaak hebben ze een jarenlange historie – net als Rabobank trouwens – en een goede naam, en uiteraard willen zij graag dat dit zo blijft.”
“Het is daarom interessant en leuk om deze ondernemers bij te staan, zeker bij speciale trajecten als een bedrijfsoverdracht. Dan komt alles samen, niet alleen de financiële kant, maar ook het privé-vermogen van de familie. Daar komt veel emotie bij kijken. Dat zorgt voor de mooiste gesprekken die je als adviseur kunt hebben. En wanneer dat dan leidt tot een voor alle partijen mooi resultaat, is dat prachtig.”
Wat is jullie rol bij een bedrijfsoverdracht?
“Die van verbinder. Bij een bedrijfsoverdracht schuiven wij aan om de financiële kant van de zaak te bespreken en dat kan advies zijn aan zowel de kopende als de verkopende partij. Wij kijken dan bijvoorbeeld hoe de financiering voor de kopende partij het beste geregeld kan worden, dus hoe hoog worden de lasten van de nieuwe eigenaar? Maar het gaat ook over de vraag hoe het inkomen en het vermogen van de verkopende partij zich op de korte en de lange termijn ontwikkelen en hoeveel financiële ruimte er is om te doen wat hij wil blijven doen. Dit zijn vaak complexe zaken. Het is dan fijn als er een specialist is die dit regelt en die vaker met dit soort trajecten te maken heeft gehad.”
“Bij deze trajecten kunnen wij de rol van sparringpartner vervullen, vaak in nauwe samenwerking met specialisten, bijvoorbeeld fiscalisten maar ook mensen die de waardebepaling van het bedrijf doen. Wij kunnen alle partijen samenbrengen.
Hiervoor hebben wij een vaste partner, Rembrandt Fusies & Overnames, die specialisten in huis heeft op divers gebied. Bijvoorbeeld op het gebied van de waardebepaling van een bedrijf en het zoeken van kopers, maar je kunt ook denken aan een coach die de ‘zachte’ kant van een overname begeleidt en de opvolger helpt om zich verder te ontwikkelen.”
Zie je een rode lijn bij bedrijfsovernames, behalve een grote emotionele component?
“Elke overname is anders. Een slagerij die van vader op zoon overgaat, is heel anders dan een groot bedrijf met een paar honderd man en meerdere vestigingen. Vaak werkt de zoon in die kleine slagerij al langere tijd mee en gaat de overgang dus geleidelijk. Dat kan bij een groot bedrijf met meerdere kinderen en veel verantwoordelijkheden anders zijn.
Daar gaat het ook over de vraag of de opvolgers wel geschikt zijn om het bedrijf over te nemen en zo ja, hoe ga je die overdracht dan op een goede manier regelen? Wat bij dit soort trajecten ook meespeelt, is hoe vervolgens de zeggenschap wordt geregeld door de opvolger en zijn vader, die vaak nog deels blijft meewerken. In dat geval is het ook belangrijk om te kijken naar de visie en eventuele botsende belangen tussen generaties over bijvoorbeeld automatisering en robotisering.”
Wat is een goed moment om je bedrijf over te dragen?
“Vaak zie je in de praktijk dat een ondernemer rond zijn vijftigste begint na te denken over zijn opvolging. Je kunt er niet vroeg genoeg mee beginnen, want regeren is vooruitzien. Bij het overdragen van een bedrijf heb je tijd nodig om dingen te regelen. Het kan zomaar een paar jaar duren voordat alles geregeld is. Het gaat dan dus onder andere over de waardebepaling van het bedrijf, zoals ik al zei, en de vraag of de prijs die de verkopende partij in zijn hoofd heeft, realistisch is. En vervolgens moet je kijken hoe het bedrijf wordt overgedragen. Bij een overdracht aan de kinderen kan een ondernemer zijn bedrijf op een fiscaal-vriendelijke manier schenken, maar er zijn ook tussenoplossingen mogelijk waarbij een deel van het geld uit de zaak wordt gehaald.”
Boeiende trajecten dus…
“Inderdaad, bij een overname komen allerlei specialismen samen, intern bij ons en erbuiten uit ons netwerk. Zeker bij familiebedrijven, die altijd gericht zijn op de toekomst en de lange termijn, is dat boeiend. Wat die toekomstbestendigheid betreft: in dat verband is het nog mooi om te vermelden dat we ook helpen bij het verduurzamen van bedrijfsactiviteiten met onze Rabo MKB Duurzaamheidsbijdrage, waarbij bedrijven 12,5 procent van hun factuurbedrag voor een duurzame investering terugkrijgen tot een hoogte van 10.000 euro. Zo staan we bedrijven dus ook op andere manieren bij om toekomstbestendig te blijven, niet alleen wat betreft de opvolging.”
