Nog vier maanden en dan maakt het Verenigd Koninkrijk (VK) geen deel meer uit van de Europese Unie. De tijd dat zonder belemmeringen handel met het Britse schiereiland kon worden gedreven, lijkt op 29 maart 2019 voorbij. Brussel en Londen hebben weliswaar op 13 november een akkoord gesloten maar hoe dat er precies uitziet, is op het moment dat dit nummer van Rijnstreek Business naar de pers gaat, nog niet bekend. Ook moet nog worden afgewacht of het Britse parlement de deal accepteert. We maakten een rondje ondernemers uit de regio over hun voorbereidingen en verwachtingen van de Brexit.
Tekst Roza van der Veer
Een bedrijf dat als geen ander wordt getroffen door de op handen zijnde Brexit, is het grootste visserijbedrijf van Europa: Parlevliet & Van der Plas uit Katwijk. Het bedrijf heeft tien schepen die in Britse wateren vissen. Als er op 29 maart geen deal is gesloten met het VK, worden de Britse wateren verboden terrein voor het Katwijkse bedrijf. Wat daar de impact van is, schetst directeur Diederik Parlevliet in het kort. “Honderd procent van de haring, vijftig procent van de blauwe wijting en zestig procent van de makreel vissen we in Britse wateren. Als we daar niet meer mogen komen, kunnen we zeven van de tien schepen die in Britse wateren vissen, aan de kant houden.’’ Hij wijst erop dat niet alleen Parlevliet & Van der Plas in de problemen komen. Ook de tong- en scholvissers hebben last van een ‘no deal’. “Eigenlijk de visserij in heel Europa.’’
400 jaar vissen
Om dit scenario te voorkomen, heeft de visserijsector twee jaar geleden de European Fisheries Alliance (EUFA) opgericht waar alle Europese landen met visserij lid van zijn. Deze lobbyorganisatie heeft gezorgd dat de visserijproblemen hoog op de onderhandelingsagenda tussen het VK en de EU staan. Parlevliet: “Wij willen toegang tot de Britse wateren, zoals het nu is. Vergeet niet dat we al 400 jaar vissen in Brits water. Dat willen we nog eens 400 jaar blijven doen.’’
Het liefst had Parlevliet helemaal geen Brexit maar nu de Britten vertrekken, moet het een zachte Brexit zijn. “Ik kan niet geloven dat er uiteindelijk toch geen akkoord komt. Het VK wordt dan het Cuba van Europa. Ik heb er alle vertrouwen in dat dat niet gaat gebeuren.’’ Als er voor 29 maart wel een plan op tafel ligt, kunnen in de komende jaren onderhandelingen plaatshebben over een vrijhandelsakkoord. “De Britten hebben niet alle consequenties overzien toen ze stemden voor Brexit. Nu is er een levensgroot probleem waarbij niemand iets kan winnen, alleen verliezen.’’
Te duur
Ook de bollensector is niet blij met de komende Brexit. Het Verenigd Koninkrijk is nu naar schatting nummer 4 tot 5 op de lijst van exportlanden van bloembollen, goed voor een jaarlijkse afzet van 90 tot 100 miljoen euro. Na de Brexit bestaat de kans dat de afzet daalt omdat de bloembollen in het VK duurder worden. Dat is een direct gevolg van hogere kosten door extra papierwerk, meer controles en een waardedaling van het Britse pond. Anthos-voorzitter Henk Westerhof: . “Als het product te duur wordt, stapt de consument over naar iets anders voor de tuin.’’
Als het alsnog een no deal-Brexit wordt, valt Engeland straks onder de regels van de zogeheten ‘derde landen’. Dat betekent een terugkeer van grenscontroles en invoertarieven. Ook moeten in dat geval veel partijen bloembollen straks een zogeheten fytosanitair document hebben, iets dat nu binnen Europa niet nodig is. Waarschijnlijk volgen er controles op dit document en mogelijke keuringen bij aankomst in Engeland. Westerhof ziet dat bedrijven die veel handelen met het VK, zich al voorbereiden op alle scenario’s. Toch denkt hij dat de impact niet heel groot hoeft te zijn. “Bollenexporteurs zijn gewend om naar derde landen te exporteren en ze weten precies aan welke regels ze moeten voldoen. Dat ligt heel anders voor de boomkwekerijen. Zij zetten hun producten vooral af in Europa.’’ Hij ziet nog wel een ander effect namelijk dat bedrijven met weinig handel op Engeland, afhaken. “Doordat avonturiers afhaken, kan meer stabiliteit ontstaan aan de aanbodkant. Ook kan Brexit met alle nationalistische gevoelens wellicht positief uitpakken voor de droogverkoop aan de broeierij. Engelsen geven dan de voorkeur aan een Britse bos tulpen. Maar dit is puur hypothetisch hoor.’’
Chaos
Ook de sierteeltsector wordt getroffen door de komende Brexit. Heemskerk Flowers uit Rijnsburg brengt 20 tot 25 procent van de bloemen naar de VK. Operationeel directeur Dick van Bommel heeft de verschillende Brexit-scenario’s inmiddels bekeken om straks de klanten te kunnen bedienen. “Op die manier zijn wij er wel klaar voor.’’
Hij wijst op de angst voor een enorme chaos aan de grens door douaneformaliteiten en keuringen. Het Rijnsburgse bedrijf rijdt nu met vrachtwagens via de kanaaltunnel bij Calais naar Folkestone. Wellicht gaan de chauffeurs straks weer met de boot richting Engeland, ook al duurt dat langer en is de reis duurder. “Dan kom je met driehonderd vrachtwagens in Engeland aan en niet met vijfduizend zoals bij de kanaaltunnel.’’ Hij wijst erop dat de nadelen van de Brexit ook voor concurrerende bloemenhandelaren gelden. “Misschien dat de kleinere bedrijven afvallen maar dat is nog koffiedik kijken. Voorlopig is de kans groter dat de bloemen in Engeland duurder worden en we allemaal minder verkopen.’’
Van Bommel houdt hoop dat de politici tot een vrijhandelsakkoord voor in ieder geval natuurproducten komen. Vooral Nederland zou daar veel profijt van hebben aangezien Nederland meer exporteert dan importeert uit Engeland. Zijn hoop is gebaseerd op het feit dat Engeland veel voedsel importeert. Als het tot een harde Brexit komt, dreigen in zijn visie Engelse supermarkten onvoldoende bevoorraad te worden. In het andere geval kan voedsel wel 12 procent duurder worden door importheffingen als het VK straks onder de regeling voor ‘derde landen valt’ zonder akkoord. “Ik denk niet dat de Engelse burgers daar blij mee zijn.’’
Onzekerheid
Mark Fikkers, commercieel directeur van Havatec uit Nieuw-Vennep, vindt vooral de onzekerheid die door de Brexit is ontstaan, vervelend. Het bedrijf haalde in 2017 nog vijf procent omzet uit de UK, voornamelijk een vraag naar onderdelen en service, in 2018 is dat nul procent. “Je merkt dat ze in Engeland voorzichtig zijn met investeringen. Niemand weet waar ze aan toe zijn.’’ Zelf verwacht Fikkers, die zich nog niet erg heeft verdiept in de gevolgen van de Brexit, dat de markt zich normaliseert zodra er een akkoord ligt. “Het kan zijn dat er importtarieven komen en een machine een paar procent duurder wordt. Dan duurt het een paar maanden langer om de machine terug te verdienen. Ik verwacht niet dat de Engelsen om die reden niets meer aanschaffen. Natuurlijk is het allemaal niet leuk maar nu moet vooral de onzekerheid de markt uit.’’
Kans
Directeur/eigenaar Jack Zijlstra van FreightWays uit Katwijk ziet twee kanten aan de op handen zijnde Brexit. Het distributiebedrijf verwacht meer kosten en tijd kwijt te zijn aan extra douaneformaliteiten. “We gaan terug naar de tijd voor de Europese Unie dat je goederen moest in – en uitklaren. Dat zijn vooroorlogse toestanden die voor de economie niet gunstig zijn. Daar is iedereen het wel over eens.’’ Tegelijkertijd denkt hij dat de Brexit ook kansen biedt voor Nederland als distributieland. Bedrijven uit bijvoorbeeld Canada en de VS met distributiecentra in het VK, overwegen naar het continent te verhuizen. FreightWays heeft zelf de nodige offertes uitgeschreven. “Zeker bedrijven met veel handel in Europa zitten op de springplank. Ze wachten af hoe het uitpakt in 2019 maar als ze verhuizen, maakt Nederland als distributieland een goede kans.”
Brexit?
Meer informatie nodig om je als ondernemer voor te bereiden op de Brexit?: www.brexitloket.nl of rijksoverheid.nl/brexit. Daar vind je ook de Brexit Impact Scan die continue met de nieuwste informatie wordt aangepast.
