Onder de bergen van Frankrijk en Zwitserland is met behulp van de deeltjesversneller CERN onlangs het Higgs deeltje aangetoond. In een gigantische cirkelvormige buis liet men deeltjes op elkaar botsen in de hoop het Higgs deeltje te detecteren en de theoretische modellen te toetsen aan de werkelijkheid. En het is gelukt.
Dit nieuws haalde wel de kranten, maar werd overschaduwd door de crisis en haar effecten, door de onrust in Syrië, het snel weer te vergeten EK, de regen, de Tour de France en de Olympische Spelen.
U zult zich misschien afvragen waarom een voorzitter van een werkgeversvereniging komt met een verhaal over natuurwetenschap. Dat komt omdat de ontdekking van het Higgs deeltje twee associaties bij mij opriep die uiteindelijk toch gaan over politiek, economie en dus over onze welvaart.
Het CERN project kostte vele tientallen miljarden. Mensen hebben zich wel eens afgevraagd: zo veel geld om een nietig deeltje te ontdekken en een paar natuurwetenschappers blij te maken? Dat is niet helemaal een terecht verwijt. Wij zijn al sinds mensenheugenis op zoek naar hoe het universum in elkaar steekt en dit soort zoektochten hoort bij ons. En het legt ons geen windeieren. Weet u wat bijvoorbeeld een spin-off is van het CERN project? Het internet. Kunt u inschatten wat het internet inmiddels voor waarde heeft? Ik niet, maar ik denk dat de investering in CERN daarbij in het niet valt. Moet je dan dat soort investeringen doen in de hoop dat er toevallig zo’n spin-off ontstaat? Nee, een investeringsbeslissing moet verantwoord worden genomen, maar toeval bestaat niet en kansen creëer je door met elkaar ook een beetje te durven. En vervolgens met elkaar, hard werkend, proberen het doel te bereiken. Dan komen er verrassingen op je weg, daar kun je dan van verzekerd zijn.
Het CERN project deed mij ook denken aan Albert Einstein – CERN bewijst immers opnieuw zijn theorieën. Einstein is de Johan Cruijff van de internationale wetenschap. Er zijn vele onovertroffen uitspraken van hem bewaard gebleven, die op een opmerkelijke manier weergeven hoe de wereld in elkaar zit.
“Everything should be made as simple as possible, but not simpler”
Deze kunt u meenemen in de komende verkiezingen. Politici zullen zich weer uitputten om dingen zo simpel mogelijk voor te stellen. Te simpel vaak waarmee ze over de grens gaan die Einstein zo helder aangeeft. Volgens mij kiezen we politici, om ingewikkelde staatszaken af te handelen omdat zij geacht worden daar verstand van te hebben. Het is kiezersbedrog om ingewikkelde problemen op een te simpele manier voor te stellen.
“We can’t solve problems by using the same kind of thinking we used when we created them.”
Dit slaat op elke crisis en dus ook op die waar we nu midden in zitten. Nieuw denken is vereist om de toekomst in te kunnen op een manier dat ook onze kinderen welvaart kennen. We moeten anders denken over werken, financieren, bankieren, internationale samenwerking en misschien brengt een volgende fase nog wel meer onderwerpen boven. Hopelijk gebeurt dat terwijl we de weg omhoog weten te vinden.
