Miljoenenontbijt van VNO-NCW met debat en lezing

Een kleine tweehonderd ondernemers en bestuurders uit de Leidse regio waren een dag na Prinsjesdag te gast in de aula van de Hogeschool Leiden, waar het traditionele Miljoenenontbijt plaatsvond, georganiseerd door werkgeversorganisatie VNO-NCW Bedrijfsleven Rijnland. “Koopkrachtstijging, waar hebben we het over?”

Een economie die volgend jaar met 2,6 procent stijgt, een dalende werkloosheid en een overschot op de begroting aan de ene kant, maar aan de andere kant een afnemend vertrouwen in de politiek bij de burger (54 procent) als gevolg van het koopkrachtbeleid, affaires rondom politici en de omstreden dividendbelasting. Meer mensen moeten gaan voelen dat het goed gaat, zegt de regering, maar toch wantrouwen de inwoners van ons land de positieve cijfers van het kabinet-Rutte, ook al omdat zij het nu niet in hun portemonnee voelen.

Duiding en debat
“Tel daar debrexit, de onzekere situatie in Italië en Turkije en de handelsoorlog tussen de VS en China bij op en je hebt genoeg stof voor een boeiende bijeenkomst,” trapte Jan Versteegh, voorzitter van VNO-NCW Bedrijfsleven Rijnland en gespreksleider, af tijdens het Miljoenenontbijt.

Kees Goudswaard, hoogleraar toegepaste economie, kwam vervolgens zoals gebruikelijk met een gedegen analyse van de cijfers. Hij onderschreef de bewering dat de regering voor het vijfde achtereenvolgende jaar ‘vrolijke’ cijfers naar buiten heeft gebracht, met onder meer een keurig overschot op de balans en een dalende schuld.

Wat hem vooral opviel, waren de positieve exportcijfers (+4,2 procent in 2019), ondanks de op handen zijnde brexit en de handelsoorlog tussen de VS en China. Ook stipte hij aan dat producenten en consumenten veel vertrouwen hebben in de economie, volgens cijfers van de Nederlandsche Bank, en dat we met naar schatting 320.000 werklozen in 2019 ook internationaal goed scoren. Ook het aantal mensen met een vast contract groeit.

Kanttekeningen
Maar de professor plaatste ook kanttekeningen. “Als de handelsoorlog escaleert en Europa bereikt, kan dat Nederland 75.000 banen kosten en een verlies van 16 miljard van het bruto binnenlands product. Ook een harde brexit kan schade opleveren in de vorm van een verlies van 1 tot 2 procent van het bbp. Dat zijn serieuze zaken die voor de nodige onzekerheid zorgen.” Verder waarschuwde Goudswaard ervoor dat de banken geen instrumenten hebben om de langzaam oplopende inflatie tegen te gaan, ‘alhoewel een inflatie van 1 tot 2 inflatie geen probleem is’.

Ook de aangekondigde koopkrachtstijging van 1,5 procent moet in het juiste perspectief worden gezet, stelde Goudswaard. Want een koopkrachtstijging is een gemiddelde, wat dus niet voor iedereen geldt. “Bovendien: waar hebben we het over? Een stijging van 0,2 procent levert 5 euro per maand op, een bedrag waarvoor je één speciaalbiertje op een terras kunt kopen.”

Lastenverzwaring voor bedrijven
Een kritische noot plaatste de professor tenslotte bij de lastenverlichting die wordt voorspeld. “Uit cijfers van het CPB blijkt dat bedrijven in 2019 juist een lastenverzwaring tegemoet kunnen zien van 4,4 miljard als gevolg van onder andere een hogere btw, een hogere werkgeverspremies en een hoger box 2-tarief. Daar is iets geks aan de hand.” 

Aan het eind van zijn betoog ging de hoogleraar economie in op de geplande uitgaven van de overheid, met op plaats één onderwijs, innovatie en onderzoek (1,9 miljard extra), gevolgd door defensie (1,2 miljard), infrastructuur (1,0 miljard) en veiligheid (0,5 miljard voor 1100 extra agenten). Tot slot stipte hij de agenda van Nederland aan met als belangrijkste zaken het nog af te sluiten klimaatakkoord, nieuwe wetgeving voor de arbeidsmarkt, de krapte op de woningmarkt en de hervorming van het pensioenstelsel.   

Paneldiscussie
In de paneldiscussie met de drie Kamerleden die na de uiteenzetting van Goudswaard op het podium verschenen, bleef echt vuurwerk uit, ondanks het feit dat ook de oppositie aanwezig was in de persoon van Gijs van Dijk van de PvdA. Hij pleitte voor meer aandacht voor de mensen aan de onderkant van de samenleving die werkloos thuis zitten, maar kon toch ook begrip opbrengen voor veel zaken die het kabinet aanpakt. 

Tijdens het debat met de zaal ging het vooral over het gebrek aan vertrouwen in de politiek (‘De burgers worden voor de gek gehouden’). Pasklare oplossingen hiervoor werden niet gegeven. Leendert de Lange (VVD) pleitte voor goed luisteren naar de burger en waarmaken wat we beloven. Paul van Meenen (D66) verwacht dat als mensen meer grip op hun eigen bestaan krijgen, het vertrouwen terugkomt. En Gijs van Dijk (PvdA) maakte zich hard voor een dienstbare overheid die vooral moet kijken of wetten praktisch uitvoerbaar zijn.

Afschaffing dividendbelasting
Verder kwam uiteraard het D-woord (afschaffing dividendbelasting) aan de orde. Leendert de Lange greep terug naar zijn tijd als wethouder van Noordwijk toen verzekeraar Zilveren Kruis uit de badplaats verdween met als gevolg een leeg gebouw en minder werkgelegenheid. “Daarom moet je zorgen dat bedrijven blijven. Deze zaken moet je niet op het spel zetten.”

Paul Meenen gaf toe dat de afschaffing van de dividendbelasting niet zijn voorkeur heeft, maar dat zijn partij in ruil hiervoor veel heeft teruggekregen in de vorm van investeringen in het onderwijs en het klimaatakkoord. Gijs van Dijk tenslotte begreep niets van de maatregel. “Er is geen draagvlak voor en het is gewoon jammer. Het geld kan beter aan het MKB worden besteed.”

Deelnemers aan het Miljoenenontbijt

Kees Goudswaard, hoogleraar toegepaste economie aan de Universiteit Leiden, analyseerde al meer dan tien keer het economisch beleid van het kabinet voor de bezoekers van het Miljoenenontbijt. Daarna gingen Tweede Kamerleden met roots in de Leidse regio in debat: Leendert de Lange (VVD), Paul van Meenen (D66) en Gijs van Dijk (PvdA). Filosoof Bas Haring sloot de ochtend af met wat relativerende bespiegelingen. 

Het Miljoenenontbijt van VNO-NCW op 19 september werd in goede banen geleid door Jan Versteegh, bestuursvoorzitter van TK, dat het evenement mogelijk maakte samen met Hogeschool Leiden, Rabobank Leiden-Katwijk en accountantsorganisatie Grant Thornton. Laatstgenoemde trad dit jaar voor het eerst op als sponsor.   

Filosofische kanttekeningen door Bas Haring
“Waar hebben we het over?”, vroeg filosoof Bas Haring zich af na het aanhoren van de analyse van professor Goudswaard. “Iemand met een modaal inkomen (2200 euro netto per maand) krijgt er 1,5 procent bij. Daarvoor kan hij één extra kip kopen in de supermarkt. En iemand met 4x modaal krijgt er per maand 130 euro bij. Dat zijn irrelevante nummertjes waar niemand wakker van ligt. Het klinkt lekker, koopkrachtstijging, maar het is alleen maar psychologie, al is het natuurlijk wel goed dat we die kleine positieve stapjes communiceren. Maar uiteindelijk zijn het slechts kleine rimpelingen in een verder vlakke zee.”

Applaus kreeg Bas Haring voor zijn opmerking dat de argumentatie van Leendert de Lange voor afschaffing van de dividendbelasting niet juist was. “Natuurlijk is het erg dat er bedrijven verdwijnen, maar of er een oorzakelijk verband is tussen die belasting en bedrijven die vertrekken, is niet bewezen.” 

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *